Topics:

Badjao του Innsmouth. Οι τσιγγάνοι της θάλασσας

Οι Bajau Laut ή Badjao είναι ανθρωποειδείς κοινότητες που ζουν μόνο πάνω στη θάλασσα σε μικρές βάρκες. Νομίζω ότι το πιο ωραίο πράγμα στον κόσμο είναι η ανικανότητα του ανθρώπινου νου να συσχετίσει όλα όσα...

Badjao του Innsmouth. Οι τσιγγάνοι της θάλασσας

Οι Bajau Laut ή Badjao είναι ανθρωποειδείς κοινότητες που ζουν μόνο πάνω στη θάλασσα σε μικρές βάρκες και αυτοσχέδια χωριά φτιαγμένα από ξύλο που στηρίζονται με πάσσαλους μέσα στο νερό. Μια φυλή στο Βόρνεο, το τρίτο μεγαλύτερο νησί στον κόσμο και το μεγαλύτερο νησί της Ασίας, ζει απομονωμένο στο δικό τους παράδεισο. Οι Bajau Laut ή Badjao ζουν κατά κύριο λόγο σε μικρές βάρκες και ταξιδεύουν μέρα νύχτα με τα ρεύματα της θάλασσας βασιζόμενοι για την επιβίωσή τους στην αλιεία μόνο με τον παραδοσιακό εξοπλισμό που έχουν στη διάθεσή τους. Γι’ αυτό το λόγο αποκαλούνται οι «τσιγγάνοι της θάλασσας». *Ξέρουμε τι σημαίνει αυτό έτσι;

Μοναδική τους έγνοια; Τα αλιευτικά τους εργαλεία με τα οποία εξασφαλίζουν τα προς το ζην. Εξαιτίας του τρόπου ζωής τους, έχουν χαρακτηριστεί συχνά «οι τσιγγάνοι της θάλασσας». Κάποιοι από αυτούς συνήθιζαν να κρύβονται από τον αστικό πληθυσμό και να ζουν στη μέση του πουθενά σε πλωτά χωριά χτισμένα σε κοραλλιογενείς υφάλους. Σήμερα, πολλοί έχουν μεταφερθεί στη στεριά και κατοικούν σε μικρά απομακρυσμένα νησιά, αλλά ταυτόχρονα συνεχίζουν να τελειοποιούν τις γνώσεις τους πάνω στους ωκεανούς, ενώ πωλούν τα ψάρια τους σε μικρή κλίμακα για να ζουν. Μέλη της φυλής εξακολουθούν να ζουν στη μέση του πουθενά, σε χωριά που επιπλέουν χτισμένα πάνω σε κοραλλιογενείς υφάλους, ενώ πολλοί έχουν βγει στις ακτές και ζουν σε μικρά νησιά, αλλά εξακολουθούν να εξερευνούν τους ωκεανούς και να πουλούν τα λιγοστά ψάρια τους.

Οι Badjao, οι νομάδες της θάλασσας.

Δεν αναγνωρίζονται ούτε γίνονται αποδεκτοί από τις γειτονικές χώρες. Βρίσκονται εκεί με δική τους επιλογή και ευθύνη. Έχουν επιλέξει να ζουν στο δικό τους μικρό «παράδεισο» ή «κόλαση». Ανθρωποι χωρίς ηλικία. Η φυλή αυτή δεν γνωρίζει γραφή και ανάγνωση. Οι Badjao δεν γνωρίζουν την ηλικία τους. Έχουν μία μικρή ιδέα για την έννοια της ηλικίας αλλά ο χρόνος δεν τους απασχολεί, μόνο το παρόν τους ενδιαφέρει. Ανεξαρτήτως ηλικίας όλοι καταφέρνουν να βρουν ένα μέρος και να ψαρέψουν. Τα τελευταία χρόνια ο πληθυσμός τους έχει μειωθεί και υπολογίζεται ότι περίπου 570.000 ζουν στις Φιλιππίνες, 480.000 στην πολιτεία Sabah της Μαλαισίας ενώ άγνωστος αριθμός αυτών ζει στην Ινδονησία και την νοτιοανατολική Ασία. Οι γυναίκες γεννούν σε καλύβες πάνω σε ξύλινα βάθρα. Οι περισσότεροι Badjao γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν στην περιοχή τους. Τα μικρά παιδιά είναι διαρκώς μέσα σε βάρκες, μαθαίνουν πώς να καταδύονται και να κολυμπούν, ενώ όσα έχουν φτάσει την ηλικία των οκτώ μαθαίνουν να κυνηγούν ζώα.

Επέζησαν από το τσουνάμι του 2004 γιατί ξέρουν όσο κανείς άλλος τα μυστικά της θάλασσας. Οι Μπατζάο φτιάχνουν μόνοι τους τις βάρκες τους που λέγονται lepa-lepa, με τις οποίες ταξιδεύουν αλλά και ζουν μέσα σε αυτές.  Η φυλή περνάει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της μέσα στο νερό και βγαίνουν στην ξηρά για να πουλήσουν την αλιεία τους και για να θάψουν τους νεκρούς τους με το παραδοσιακό τελετουργικό τους. Σε ότι αφορά τη θρησκεία τους, η πλειοψηφία είναι σουνίτες-μουσουλμάνοι. Ορισμένες υποομάδες πιστεύουν σε ανιμιστικές δοξασίες, σε πνεύματα και την λατρεία των προγόνων τους. Εκτιμάται ότι υπάρχει μια πολύ μικρή μειοψηφία χριστιανών. Οι περισσότεροι όμως λατρεύουν το Ισλάμ και τα πνεύματα της θάλασσας, τα “jinn”. Κάθε υποομάδα των νομάδων παίρνει το όνομα της περιοχής στην οποία ζει, κάτι που αποδεικνύει το πόσο δεμένοι είναι με τη φύση την οποία λατρεύουν και τιμούν με προσφορές.

Όταν έχουν καλή ψαριά κάνουν προσφορά ευχαριστίας στον Omboh Dilaut, τον θεό της θάλασσας στον οποίο πιστεύουν. Μία από τις πιο γνωστές γιορτές τους, είναι η ετήσια Regatta Lepa. Στην πόλη Semporna του Βόρνεο, κάθε χρόνο διεξάγονται παραδοσιακοί αγώνες με βάρκες που έχουν διακοσμηθεί με πολύχρωμα πανιά. Οι ίδιοι πιστεύουν ότι κατάγονται από τα μέλη της βασιλικής φρουράς του Σουλτανάτου Johor. Κάπως έτσι εξηγούνται και οι πολύχρωμες φορεσιές τους τις οποίες και κατασκευάζουν μόνοι τους. Τα σπίτια τους είναι φτιαγμένα από ξύλο και στηρίζονται με πασσάλους μέσα στο νερό. Οι Μπατζάο έχουν ακόμα τη φήμη του τέλειου δύτη.

Πολλά μέλη της φυλής σκόπιμα προκαλούν ρήξη στα τύμπανα των αυτιών τους σε νεαρή ηλικία, προκειμένου να διευκολυνθεί η κατάδυση και το κυνήγι στη θάλασσα. Καταφέρνουν μάλιστα να κρατούν την ανάσα τους μέχρι και πέντε λεπτά κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Οι Μπατζάο που αποφάσισαν να αφήσουν το νερό και να ζήσουν στην ξηρά έγιναν αγρότες και κτηνοτρόφοι και αποκαλούνται “καουμπόηδες της ανατολής”. Ο παραδοσιακός χορός τους λέγεται Pangigal και τον χορεύουν σε γαμήλιες τελετές, στις κοινότητες των ιθαγενών στις Φιλιππίνες και στην Μαλαισία. Ο μεγαλύτερος οικισμός τους, η πόλη τους, βρίσκεται στο νησί Pulau Gaya, της Μαλαισίας.

Ο Réhahn, ένας γάλλος φωτογράφος, πέρασε μερικές μέρες με αυτούς τους παράξενους τσιγγάνους της θάλασσας, αποτυπώνοντας μαγευτικές στιγμές ξεγνοιασιάς και γαλήνης μακριά από τον ανθρώπινο πολιτισμό. Όπως ανέφερε στην ιστοσελίδα του, θα κρατήσει για πάντα στα βάθη της καρδιάς του το συναίσθημα της ειρήνης και της γαλήνης αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι δεν έχουν τίποτα κοινό με τον δικό μας πολιτισμό και ζουν μόνο για το νερό (και από το νερό).

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του φωτογράφου, τα παιδιά δεν γνωρίζουν την ηλικία τους, μαθαίνουν να ψαρεύουν από τα τέσσερα τους χρόνια και βγαίνουν στη στεριά, μόνο για να θάψουν τους νεκρούς τους! Είναι ικανοί δύτες και ψαράδες και δεν γνωρίζουν ανάγνωση και γραφή. Οι κάτοικοι των Φιλιππίνων ζουν στη νοτιοανατολική Ασία, κυρίως στα νησιά του αρχιπελάγους Σούλου, καθώς και σε τμήματα των παράκτιων περιοχών του Μιντανάο και βόρεια του Βόρνεο, δείτε στην τελευταία φωτογραφία την θαλάσσια πατρίδα των Badjao με πράσινο χρώμα. Ζουν στον ωκεανό μεταξύ Μαλαισίας, Φιλιππίνων και Ινδονησίας.

*«Νομίζω ότι το πιο ωραίο πράγμα στον κόσμο είναι η ανικανότητα του ανθρώπινου νου να συσχετίσει όλα όσα περιέχει. Ζούμε σε μια γαλήνια νησίδα άγνοιας καταμεσής στις μαύρες θάλασσες του απείρου και δεν είμαστε φτιαγμένοι για να περιπλανιόμαστε μακριά. Οι επιστήμες, που η καθεμία τους αγωνίζεται στο δικό της δρόμο, δε μας έχουν προκαλέσει και τόσο μεγάλη ζημιά ως τώρα. Κάποια μέρα, όμως, ο συνδυασμός των ως τώρα ασύνδετων γνώσεων θ’ ανοίξει μπροστά μας τρομακτικούς ορίζοντες από άλλες πραγματικότητες και θα μας αποκαλύψει τη φοβερή θέση που κατέχουμε ανάμεσά τους. Και τότε, είτε θα χάσουμε τα λογικά μας από την αποκάλυψη της αλήθειας είτε θα τραπούμε σε φυγή, μακριά από το θανάσιμα άπλετο φως της, αποζητώντας καταφύγιο στη γαλήνη και τη σιγουριά ενός καινούριου σκοτεινού Μεσαίωνα. Ο Κθούλου ζει, φαντάζομαι, κι αυτός, καλά κλεισμένος μέσα στον πέτρινο τάφο που τον κράτησε κλεισμένο τόσους και τόσους αιώνες, από τότε που κι ο ήλιος ακόμα ήταν νέος. Η καταραμένη πόλη του έχει σίγουρα βυθιστεί πίσω στα βάθη του ωκεανού, γιατί το Βίτζιλαντ πέρασε ανενόχλητο από την ίδια ακριβώς περιοχή μετά τη θύελλα του Απρίλη. Οι ιερείς κι οι πιστοί του πάντως, πάνω στη γη, υπάρχουν πάντα, ουρλιάζουν, αλαλάζουν και σφάζουν αθώους, χορεύοντας γύρω από μονόλιθους με είδωλα στην κορυφή τους, σε μακρινά κι ερημικά μέρη σ’ όλο τον κόσμο».

>Έχω προσπαθήσει να υπαινιχθώ τι ήταν, μόνο και μόνο για ν’ αποφύγω την φρίκη του να το καταγράψω καθαρά με λόγια. Μα είναι δυνατό τούτος ο πλανήτης να έχει στ’ αλήθεια γεννήσει τέτοια πράγματα; Είναι δυνατόν ανθρώπινα μάτια να έχουν στ’ αλήθεια δει, σαν απτή πραγματικότητα, κάτι που ως τότε ο άνθρωπος γνώριζε στις πυρετικές φαντασιώσεις του και από αόριστους θρύλους; Ωστόσο τα είδα σαν ένα ατέλειωτο ποτάμι, πλαταγίζοντας, χοροπηδώντας και βελάζοντας, που έρρεε αποτρόπαια κάτω από το φασματικό φεγγαρόφωτο σαν μια γκροτέσκα και δαιμονική λιτανεία κάποιου φανταστικού εφιάλτη.

>Ήταν κυρίως γυαλιστερά και γλιστερά, αλλά οι προεξοχές στην ραχοκοκαλιά τους ήταν φολιδωτές. Οι μορφές τους ήταν αόριστα ανθρωποειδείς, ενώ τα κεφάλια τους ήταν ψαρίσια, με τερατώδη γουρλωτά μάτια που δεν έκλειναν ποτέ. Στα πλάγια του λαιμού τους πάλλονταν βράχια και τα μακριά τους δάχτυλα ήταν ενωμένα με μεμβράνες. Πήγαιναν με ένα ακανόνιστο χοροπηδηχτό τρόπο, άλλοτε στα δύο τους πόδια και άλλοτε στα τέσσερα.

Οι σαν κοάσματα και ξερογαβγίσματα φωνές τους, που χρησιμοποιούνταν σαφώς για έναρθρο λόγο, είχαν όλες τις σκοτεινές αποχρώσεις της έκφρασης που απουσίαζε από τα γουρλομάτικα μούτρα τους. Αλλά παρ’ όλο το τερατώδες της μορφής τους δε μου ήταν εντελώς άγνωστα. Ήταν οι ανίεροι, ψαροβάτραχοι που απεικονίζονταν στα ανώνυμα σχέδια -ζωντανά και φρικαλέα- και βλέποντας τα κατάλαβα τι μου είχε θυμίσει, τόσο επίφοβα εκείνος ο καμπουρωτός, διαδηματοφόρος ιερέας, στο σκοτεινό υπόγειο της εκκλησίας.

>Τα πλάσματα αυτά, είπαν στους Κανάκυς πως, αν ζευγαρωθούν μαζί τους, τα παιδιά τους θα μοιάζουν στην αρχή με ανθρώπους, αλλά όσο θα περνά ο καιρός θα μοιάζουνε όλο και περισσότερο με ‘κείνους, και στο τέλος θα έμπαιναν στο νερό για να ζήσουν την υπόλοιπη ζωή τους εκεί κάτω. Φαίνεται πως όλοι τους είχαν στις φλέβες τους το αίμα των πλασμάτων του βυθού, όταν τους συνάντησε ο γερο-Όμπεντ. Όταν γέρναγαν κι άρχιζαν να φαίνονται τα πρώτα σημάδια, κρύβονταν από τον κόσμο και θέλανε να φύγουν και να βυθιστούν στο νερό.

Μερικοί δεν άλλαξαν ποτέ ολότελα για να μπορέσουν να ζήσουν στην θάλασσα, μα οι πιο πολλοί μεταλλάσσονταν όπως τους είχαν υποσχεθεί τα πλάσματα. Έτσι πολλοί άλλαζαν και έφευγαν, ενώ μερικοί μένανε άνθρωποι ακόμη και στα εβδομήντα τους, και δεν άφηναν το νησί παρά μόνο μερικές φορές που κατέβαιναν στη θάλασσα, τελείως δοκιμαστικά. Εκείνοι που είχαν φύγει στο νερό, γύριζαν μερικές φορές πίσω για να επισκεφτούν το νησί, ώστε πολύ συχνά θα μπορούσε κάποιος από τους ανθρώπους να συναντηθεί με τον προ-προ-πάππο του, ας πούμε, που είχε αφήσει τη στεριά πριν από διακόσια ή παραπάνω χρόνια. Δεν υπάρχει φυσικός θάνατος γι’ αυτούς. Αλλά μπορούν να σκοτωθούν. *Η σκιά πάνω από το Ίνσμουθ (Χ. Φ. Λάβκραφτ)

«Δεν είν’ νεκρό εκείνο που αιώνια μπορεί να περιμένει Μα με το διάβα των παράξενων αιώνων ως κι ο θάνατος μπορεί να πεθαίνει.» Howard Phillips Lovecraft

Αναζητήστε τα άρθρα: Η Επανάσταση του Παλιμπαιδισμού και Cthulhu στα Κάρβουνα με σώς Μυημένων!

Terrapapers.com_Bajau Laut in Borneo (b) (13)

Terrapapers.com_Bajau Laut in Borneo (b) (15)

Terrapapers.com_Bajau Laut in Borneo (b) (16)

Sea Gypsies