ΥΜΝΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Ο Βάρδος της Ελευθερίας Johnny Cash
Στις 12 Σεπτεμβρίου του 2003 πεθαίνει ο Johnny Cash. Αμερικανός τραγουδιστής, τραγουδοποιός, ηθοποιός και συγγραφέας. Θεωρείται ένας από τους πιο αλληλεπιδραστικούς μουσικούς του 20ού αιώνα. Εμεινε στην ιστορία σαν λαϊκός τραγουδιστής της κάντρι παρ’ όλη την ενασχόληση του και με άλλα είδη μουσικής, ιδίως στα πρότερα χρόνια της καριέρας του, συμπεριλαμβανομένων των ροκαμπίλι, ροκ εν ρολ, μπλουζ, φολκκαι γκόσπελ. Το διασταυρούμενο αυτό μουσικό προφίλ σε σχέση πάντα με τα διάφορα είδη μουσικής τον εγκαθιστά σχεδόν απόλυτα στο Country Music Hall of Fame, στο Rock and Roll Hall of Fame και στο Gospel Music Hall of Fame. Στα μετέπειτα χρόνια της καριέρας του ερμήνευσε τραγούδια διαφόρων ροκ καλλιτεχνών και συγκροτημάτων μεταξύ των οποίων οι Nine Inch Nails από τον χώρο του industrial rock και του synthpop συγκροτήματος Depeche Mode σε συμμετοχή του στον δίσκο με τίτλο Personal Jesus τον Αύγουστο του 1989. Το πρώτο του συγκρότημα ήταν οι«The Tennessee Three».
Ο Κας έμεινε γνωστός για την βαθιά και διακριτική μπάσα/βαρύτονη φωνή του, όπως για παράδειγμα στον δίσκο του Boom Chicka Boom σε μια επαναστατικά μελαγχολική και ταυτόχρονα δυνατή ερμηνεία από μια σειρά συναυλιών σε φυλακές. Από τα σκούρα ρούχα της εμφάνισης του έλαβε το ψευδώνυμο «The Man in Black». Ο Κας παραδοσιακά ξεκινούσε τις συναυλίες του λέγοντας «Γεια σας, είμαι ο Τζόνι Κας» και ακολουθούσε σχεδόν πάντα το τραγούδι «Folsom Prison Blues» που ουσιαστικά ήταν η χαρακτηριστική μουσική υπογραφή του. Ο Κας δήλωνε ένας ευσεβής άλλα ανήσυχος Χριστιανός. Χαρακτηρίστηκε επίσης από την ιδιαίτερη οπτική του σε σχέση με τις αντιφάσεις και τις προκλήσεις της Αμερικής.
Μια συναυλία στην φυλακή, για τους φυλακισμένους.
Ηταν 24 Φεβρουαρίου του 1969, όταν ο Johnny Cash, ο “man in black” που ορκίστηκε να φοράει πάντα μαύρα ως πένθος για την κατάντια του ανθρώπου και του κόσμου, ο σημαντικότερος βάρδος της γενιάς του στην αμερικανική μουσική, κατάφερε να κάνει κάτι που δεν είχε ξαναγίνει ποτέ πριν. Να δώσει μια συναυλία στην φυλακή, για τους φυλακισμένους. H κίνηση αυτή ήταν πολύ συμβολική, αλλά σχεδόν κανείς από τους παραγωγούς ή τους ιθύνοντες δεν μπορούσε να το διακρίνει αυτό, οι εποχές ήταν πολύ διαφορετικές τότε, όλοι το θεώρησαν άκρως παράξενο και απαράδεκτο, αλλά ο Johnny επέμενε ώσπου το κατάφερε.
Μία από τις πιο κακόφημες φυλακές των Η.Π.Α. τότε ήταν το San Quentin State Prison, κι εκεί ήταν που θα γινόταν η θρυλική πλέον αυτή συναυλία, όπου θα γινόταν και live ηχογράφηση για να βγει δίσκος (Live at San Quentin), αλλά και θα κινηματογραφούταν.
Οι περιορισμοί που είχαν τεθεί από τις αρχές για την συναυλία, φυσικά, ήταν πάρα πολλοί. Ο Johnny θα έπρεπε να στέκεται σε συγκεκριμένο σημείο, η μπάντα του και το συνεργείο επίσης, θα έπρεπε να μην πει κάποια συγκεκριμένα πράγματα και κάποια συγκεκριμένα τραγούδια, ο διευθυντής της φυλακής δεν ήθελε π.χ. να τραγουδήσει ο Johnny το θρυλικό Folsom Prison Blues του, οι κρατούμενοι θα έπρεπε να μην φωνάζουν, να μην στέκονται όρθιοι, κ.ά. και ο Johnny έκανε μεγάλο αγώνα για να μην είναι περικυκλωμένη η σκηνή από δεσμοφύλακες.
Επίσης, ήθελε ο ίδιος να ελέγξει κάποιες από τις συνθήκες διαβίωσης στις φυλακές, κάτι που το κατάφερε κι αμέσως ανακάλυψε ότι το τρεχούμενο νερό της φυλακής σχεδόν δεν πινόταν και του μύριζε θειάφι και, χωρίς να προειδοποιήσει τους κρατούντες, τελικά ζήτησε ένα ποτήρι νερό πάνω στη σκηνή και αμέσως το έχυσε, για να το καταγγείλει στην κινηματογράφηση.
Η συναυλία του Johnny Cash “San Quentin” έγινε και έμεινε στην ιστορία.
Ενώ ο Johnny Cash μετά έπαιξε σε όλες τις μεγάλες φυλακές και υπάρχουν οι αντίστοιχες ηχογραφήσεις. Φυσικά τίποτε δεν ήταν όπως προγραμματίστηκε εκείνη τη βραδιά, ενώ στο τέλος της συναυλίας έγιναν και ταραχές από τους ενθουσιασμένους ξεσηκωμένους κρατούμενους. Αυτός ο βάρδος της ελευθερίας και της περιπέτειας, είχε καταφέρει να τρυπώσει στην φυλακή και να μεταδώσει το μήνυμα: «γκρεμίστε κάθε φυλακή» χωρίς κανείς καλά –καλά να καταλάβει τι συνέβαινε.
Για εκείνη την συναυλία στο San Quentin, μάλιστα, έγραψε ειδικά ένα τραγούδι, το “San Quentin” οι ανατρεπτικότατοι στίχοι του οποίου ξεσήκωσαν τους πάντες όταν ακούστηκαν. Ο διευθυντής της φυλακής και οι δεσμοφύλακες δεν πίστευαν στ’ αυτιά τους, δεν ήταν μέσα στην λίστα που τους είχε δώσει, ενώ έπαιξε και ένα άλλο αληθινά συγκινητικό κομμάτι που το είχε γράψει ένας κρατούμενος.
«San Quentin μισώ κάθε ίντσα σου… San Quentin μακάρι να σαπίσεις και να καείς στην κόλαση, να γκρεμιστούν οι τοίχοι σου κι εγώ να ζήσω για να πω την ιστορία» Ακούστηκε μέσα στην φυλακή, από έναν μεγάλο μάγκα.
To San Quentin του Johnny Cash, λοιπόν, είναι το τραγούδι για την φυλακή μας, την φυλακή που βρισκόμαστε όλοι μας, εδώ, σ’ αυτόν τον κόσμο, διότι κι εμείς ζούμε μέσα σε ένα μεγάλο San Quentin, έναν κόσμο-φυλακή, μέσα σ’ ένα σώμα-φυλακή, με όχι και τόσο αόρατους, δεσμοφύλακες.
Αλλά και βάρδους ανάμεσά μας, που ακόμη τραγουδούν για την ελευθερία. Κι έτσι, το παλιό τραγούδι αυτό για το San Quentin, είναι ένας μυστικός ύμνος για την ελευθερία.
Γιατί καμιά φυλακή δεν μπορεί να κρατήσει στ’ αλήθεια φυλακισμένο Εναν Ελεύθερο νου.
Λευτεριά στους φυλακισμένους, σε όλους μας!
“San Quentin”
San Quentin, you’ve been livin’ hell to me
You’ve hosted me since nineteen sixty three
I’ve seen ’em come and go and I’ve seen them die
And long ago I stopped askin’ why
San Quentin, I hate every inch of you.
You’ve cut me and have scarred me thru an’ thru.
And I’ll walk out a wiser weaker man;
Mister Congressman why can’t you understand.
San Quentin, what good do you think you do?
Do you think I’ll be different when you’re through?
You bent my heart and mind and you may my soul,
And your stone walls turn my blood a little cold.
San Quentin, may you rot and burn in hell.
May your walls fall and may I live to tell.
May all the world forget you ever stood.
And may all the world regret you did no good.
San Quentin, you’ve been livin’ hell to me…
San Quentin, I hate every inch of you.
@ 1η φωτογραφία Eos Aurora / η φωτογραφία είναι από την έκθεση του Hard Rock στο Μοναστηράκι.
***
