Το σπαράγγι (Asparagus officinalis) ήταν γνωστό στην αρχαία Αίγυπτο καθώς έχουν βρεθεί τοιχογραφίες στις πυραμίδες όπου πιστεύεται ότι χρονολογούνται γύρω στο 5000 π.κ.ε. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι το καλλιεργούσαν, μπορεί να ήταν και αυτοφυές. Ήταν γνωστό στους αρχαίους Αιγύπτιους και ‘Ελληνες (Asparagus Acutofolius) και αναφέρεται από το Κάτωνα και τον Πλύνιο.
Στην Μικρά Ασία καλλιεργήθηκε 2000 χρόνια πριν από την εποχή των Ρωμαίων, ήταν γνωστό φάρμακο για τον οδοντόπονο, καρδιοπάθεια, νύγματα εντόμων και άλλες περιπτώσεις. Από την Μεσόγειο διαδόθηκε στην Βόρεια Ευρώπη και από εκεί στην Βόρεια Αμερική. Στην Βόρεια Ευρώπη διαδόθηκε η παραγωγή λευκών σπαραγγιών, ενώ στην Βόρεια Αμερική η καλλιέργεια πράσινου σπαραγγιού.
Τον Μεσαίωνα καλλιεργείται στην Ισπανία το Asparagus Officinalis. Στο τέλος του Μεσαίωνα, εμφανίζεται σε Ευρωπαϊκές χώρες, Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Πολωνία, και παίρνει τα ονόματα των κρατών αυτών (Γερμανικό, Βέλγικο, Ολλανδικό, Πολωνικό κ.α.).
Στην αρχή του 16ου αιώνα καλλιεργείται στο Μidi της Γαλλίας. Ο Ερρίκος ο ΙΙΙ χρησιμοποιούσε στο τραπέζι του βλαστούς σπαραγγιού διαμέτρου φτερού κύκνου καθώς και o Αουδοβίκος ο 14ος. Τον 17° αιώνα καλλιεργείται στην περιοχή Αrgenteuil της Γαλλίας.
Τον 18° αιώνα εισάγεται στη Γαλλία το Ολλανδικό σπαράγγι με παραγωγή βλαστού βελτιωμένης διαμέτρου. Το 1805 στην Αrgenteuil (καλλιεργείται το σπαράγγι μέσα στα αμπέλια, η καλλιέργεια εξαπλώνεται αλλά παράλληλα και η προσβολή των αμπελιών από την πυραλίδα.
Την εποχή αυτή δημιουργείται η ποικιλία Αrgenteuil με χαρακτηριστικά όπως η λευκότητα των βλαστών, το βελτιωμένο σχήμα και η λεπτή γεύση. Η καλλιέργεια του σπαραγγιού απλώνεται σε πολλές περιοχές της Γαλλίας. Το 1900 μεγάλες προσβολές από τη μύγα τον σπαραγγιού μειώνουν τις καλλιέργειες. Η καλλιέργεια του σπαραγγιού παραμένει έως σήμερα σε ανάπτυξη στη Γαλλία.
Από τις ποικιλίες Αrgenteuil και την Αμερικάνικη Mary Washington δημιουργούνται όλες οι νεότερες βελτιωμένες ποικιλίες. Στην Ελλάδα εμφανίστηκε ως άγριο, αυτοφυές φυτό σε πολλές υγρές, ημιορεινές περιοχές με την ονομασία «βλαστάρια». Γρήγορα εκτιμήθηκε η αξία του για τις διάφορες φαρμακευτικές και διαιτητικές του ιδιότητες, γι’ αυτό και άρχισε η εντατική καλλιέργειά του. Συναντάται σε άγρια μορφή, αυτοφυές, σε υγρές ημιορεινές περιοχές, με το όνομα “Βλαστάρια”. Βρέθηκε να πωλείται από παραγωγούς στην αγορά της Μακρυνίτσας του Πηλίου
Το σπαράγγι ως τρόφιμο είναι προικισμένο με εξαιρετικές ιδιότητες. Έχει διαιτητικές και ιδιαίτερα διουρητικές ιδιότητες. Είναι υδατώδες λαχανικό και όταν είναι φρεσκοκομμένο περιέχει 90-95% νερό. Η σύνθεση του ποικίλει ανάλογα με το στάδιο συγκομιδής του.
Τα σπαράγγια είναι πλούσια σε:
* Βιταμίνες του συμπλέγματος B, όπως φυλλικό οξύ , θειαμίνη (Β1), ριβοφλαβίνη (Β2), νιασίνη (Β3).
* Αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως βιταμίνη C, βιταμίνη E, καροτένιο (προβιταμίνη της βιταμίνης Α) οι οποίες εξουδετερώνουν αποτελεσματικά τις ελεύθερες ρίζες και έχουν επίσης και ισχυρή αντικαρκινική δράση.
* Μέταλλα όπως φώσφορο, ασβέστιο, μαγνήσιο, χαμηλά σε νάτριο και περιέχουν αρκετό κάλιο.Περιέχουν επίσης: ελάχιστες θερμίδες.
* Η θερμιδική αξία του προϊόντος θεωρείται χαμηλή και είναι 26 θερμίδες /100g σπαραγγιού.
* Μικρή ποσότητα πρωτεϊνών και υδατανθράκων.
* Ασπαραγίνη (ουσία με διουρητική δράση).
Σπαράγγια με ζυμαρικά και ντοματίνια
Υλικά:
300 γρ. ζυμαρικό χοντρό Ζέας.
12-15 σπαράγγια κατά προτίμηση άγρια.
(γίνεται και με μπρόκολο, κουνουπίδι ή σέσκουλα)
Ντοματάκια κομμένα στην μέση.
(συμπληρωματικά λίγο φρέσκο αρακά ή καρότα ψιλοκομμένα)
70 ml λευκό αρωματικό κρασί.
1 λίτρο ζωμός χορταρικών κι αρωματικών.
1 κουταλιά κουρκουμά
μια πρέζα καγιέν σε σκόνη.
Ελαιόλαδο πολύ καλής ποιότητας (προτιμήστε αγουρέλαιο).
Λεμόνι χτυπημένο με λίγο ελαιόλαδο (εναλλακτικά και 1 κουταλιά γιαούρτι).
Ρίγανη, δεντρολίβανο, θυμάρι, δυόσμος, μάραθος φρέσκα (διαλέξτε 1-2 απ’ αυτά κι όχι όλα).
Τυρί παρμεζάνα ή πεκορίνο χοντροκομμένο.
Εκτέλεση:
Καθαρίζουμε τα σπαράγγια, κρατάμε τις κορφές και κόβουμε τον κορμό σε φέτες. Βάζουμε σε μια κατσαρόλα το ελαιόλαδο να ζεσταθεί, σοτάρουμε για 4-5 λεπτά τις κορφές σπαραγγιών και προσθέτουμε μια κουταλιά κουρκουμά και λίγο καγιέν. Σοτάρουμε για 1 λεπτό να βγάλουν τα αρώματά τους και μετά σβήνουμε με το κρασί. Περιμένουμε μέχρι να εξατμιστεί το κρασί. Βράζουμε σε άλλη κατσαρόλα το ζυμαρικό, προσθέτουμε λίγο-λίγο τον ζωμό, μέχρι το ζυμαρικό να βράσει αλλά να κρατάει λίγο και να μην λασπώσει. Αποσύρουμε από την φωτιά.
Σε ένα τηγάνι σοτάρουμε σε λίγο λάδι, τα ντοματίνια κομμένα στην μέση, πολύ ελαφρά. Προσθέτουμε τα ντοματίνια και τα σπαράγγια στην κατσαρόλα με το ζυμαρικό. Χτυπάμε το λεμόνι με το ελαιόλαδο ή το γιαούρτι με το ελαιόλαδο. Περιχύνουμε το φαγητό στην κατσαρόλα κι ανακατεύουμε.
Σερβίρουμε προσθέτοντας ψιλοκομμένα μυρωδικά στο πιάτο και το τυρί τριμμένο.
Συνοδεύουμε με λευκό κρασί ή μπύρα τύπου weiss.
Εναλλακτικές επιλογές
* Η ίδια συνταγή γίνεται με ρύζι, με κριθαράκι, με λαζάνια, αλλά και με τραχανά.
* Επίσης γίνεται χωρίς τον κουρκουμά που δίνει ένα χρυσό χρώμα στο πιάτο.
* Μπορείτε να προσθέσετε σκληρό ή μαλακό τυρί επίσης ταιριάζει και τυρί ροκφόρ.
*Χρησιμοποιείστε χρωματιστά ζυμαρικά.
* Τρώγεται και κρύο σαν σαλάτα.
* Προσθέσετε κάπαρη ή αρακά ή σπανάκι ή σέσκουλα.
* Βάλτε και λίγους καβουρδισμένους ξηρούς καρπούς κουκουνάρια, αμύγδαλα ή καρύδια.
* Κάντε το πιάτο σας καυτό, προσθέτοντας μια κουταλιά καγιέν σε σκόνη.
* Αυτονόητο; ΟΧΙ ΟΛΑ ΜΑΖΙ.
Καλή Απόλαυση!
***
@Aliki Alisa / edwhellas.gr / 2009
