Topics:

Πρωτοβουλίες που αλλάζουν την ζωή

Μέσα σ’ έναν κόσμο που τρέχει ιλιγγιωδώς προς την αυτοκαταστροφή του, στερημένος από ηθικές αξίες και ιδεώδη, άμοιρος ελπίδας για ένα βιώσιμο μέλλον, υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες που κάνουν την διαφορά και προσπαθούν να τον αλλάξουν,...

Πρωτοβουλίες που αλλάζουν την ζωή

Μέσα σ’ έναν κόσμο που τρέχει ιλιγγιωδώς προς την αυτοκαταστροφή του, στερημένος από ηθικές αξίες και ιδεώδη, άμοιρος ελπίδας για ένα βιώσιμο μέλλον, υπάρχουν πολλές πρωτοβουλίες που κάνουν την διαφορά και προσπαθούν να τον αλλάξουν, προάγοντας την συνειδητοποίηση και την συλλογική ευθύνη όλων μας.

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ
Ένας ιστοχώρος που προβάλλει ελεύθερα βίντεο ηγετών από όλο τον πλανήτη, σχετικά με ζητήματα βιωσιμότητας. Η «Τηλεόραση Μεγάλης Εικόνας» γεννήθηκε μέσα από τις τέφρες της 11ης Σεπτεμβρίου. Ο ιδρυτής της, Marcus Morrell περιγράφει τη συντριπτική αίσθηση του θυμού και της άγνοιας που ακολούθησε αυτό το γεγονός, και λέει ότι τα ΜΜΕ ουσιαστικά «πιάστηκαν έξω» από την καταστροφή. Ακούγοντας μια ομιλία του William McDonough, ο Morrell συνειδητοποίησε ότι υπάρχει μια εναλλακτική στάση απέναντι στις παγκόσμιες μεταβαλλόμενες περιστάσεις –η επιλογή να βλέπουμε τον εαυτό μας ως ένα καινοτόμο είδος, ικανό να επιφέρει θετικές αλλαγές.

Περιγράφοντας αυτήν την αποκάλυψη ως «πνοή φρέσκου αέρα», ρίχτηκε στην έρευνα της βιωσιμότητας και είδε τον τεράστιο όγκο των ιδεών που ήταν ήδη «εκεί έξω». Κατάλαβε ότι ένα φόρουμ είναι απαραίτητο για να φτάνουν αυτές οι φωνές στον απλό λαό.

Ο Morrell ισχυρίζεται ότι υπάρχει ένα χάσμα πληροφοριών στα ΜΜΕ, τα οποία έχουν ένα πολύ καθημερινό επίπεδο αναφοράς – μια καταστροφή γίνεται ώθηση στην δημόσια συνείδηση, μόνο για να ξεχαστεί γρήγορα για κάτι άλλο νεότερο. Συνειδητοποίησε ότι το θέμα της βιωσιμότητας χρήζει μακροπρόθεσμης προσοχής και ενημέρωσης, με κυρίαρχο το ζήτημα της αλλαγής του κλίματος. Αυτό ακολουθείται στενά από το ζήτημα του πετρελαίου και των επικείμενων οικονομικών επιπτώσεων –την ανάγκη να γίνει ο άνθρακας μια βιώσιμη οικονομία.  Η ευρεία ποικιλία των βίντεο-κλιπ του, μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα ΜΜΕ και από την εκπαίδευση. [big- picture.tv]

ΑΝΤΙ-ΑΠΑΘΕΙΑ
Αυτοαποκαλούνται «Κατάστημα Μιας Στάσης για Θετική Αλλαγή». Η Αντι-Απάθεια είναι μια πρωτοβουλία που αντιμετωπίζει ζητήματα, όπως η κατανάλωση και η ηθική, με την προώθηση της συνειδητοποίησης, την ενθάρρυνση της δράσης για την κοινωνική αλλαγή, και την υποκίνηση της δέσμευσης στα κοινωνικά, πολιτικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. [antiapathy.org]

Ο ΙΣΤΟΣ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ
Ένα εκπαιδευτικό δίκτυο, που προτείνει επιτεύξιμες λύσεις στα παγκόσμια προβλήματα και συνδέσεις επικοινωνίας μεταξύ ατόμων ή/και επιχειρήσεων, που διαθέτουν ένα κοινό αισιόδοξο όραμα για το μέλλον. Ενδεχομένως μια από τις μέγιστες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε αυτή την στιγμή, είναι η ίδια η αίσθηση της απάθειας και της αρνητικότητας που αποτρέπει τους ανθρώπους από την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προβλημάτων κατά μέτωπο.

Ο «Ιστοχώρος της Ελπίδας» είναι φρέσκος, θετικός και απλός. Παρουσιάζει τις παγκόσμιες «φρίκες», όπως είναι η καταστροφή των δασών και η κατάρρευση της παγκόσμιας αλιείας, δίνοντας παράλληλα μια αντίστοιχη ελπίδα, μια εναλλακτική λύση. Ενθαρρύνει επίσης τις πρωτοβουλίες εθελοντών, δωρητών και συνεργατών.

Οργανώσεις όπως αυτή, καθιστούν ουσιαστικά αδύνατο να μην κάνει κανείς τίποτα – βλέπουμε ότι οι εναλλακτικές λύσεις δεν είναι δύσκολες και η παραφροσύνη της τρέχουσας συμπεριφοράς μας και της αδράνειάς μας φαίνεται συγκριτικά γελοία. Ο «Ιστός της Ελπίδας» ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την εκπαίδευση των νέων, ως διαμορφωτών του μέλλοντος. Συνδυάζει την θετική δράση με τις πραγματικές, προσιτές πληροφορίες, που κάνουν τις οικολογικές λύσεις περισσότερο επικρατούσες, απ’ ότι υπερβολικά ακριβές ή εξεζητημένες.

Μέσω της μοναδικής βάσης δεδομένων του, παρέχει δεδομένα για την διασταύρωση των προτύπων βιωσιμότητας, αναγνωρίζοντας ότι οι άνθρωποι χρειάζονται μια κοινή βάση για τις ιδέες τους και μια κοινή αίσθηση του σκοπού, προκειμένου να επιτευχθεί μια αληθινή, μόνιμη αλλαγή. [thewebofhope.com]

ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΡΙΟΔΟΣ (Triodos)
Μια πρωτοπόρα τράπεζα που ακολουθεί ηθικές αξίες και χρηματοδοτεί οργανισμούς και επιχειρήσεις που ωφελούν τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Η τράπεζα Triodos προσφέρει μια ευκαιρία για τα «άτομα να κάνουν την διαφορά», μέσω της ηθικής διαχείρισης των πόρων τους. Επιλέγονται επενδυτικά προγράμματα που ασκούν θετική επίδραση, μέσα σε τρεις ίσους και αλληλεξαρτούμενους τομείς –περιβαλλοντικούς, πολιτιστικούς και κοινωνικούς. Ιδρύθηκε το 1980 στις Κάτω Χώρες, και έχει υποκαταστήματα στο Βέλγιο, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Μόνο μέσα στο Ηνωμένο Βασίλειο, η τράπεζα δανείζει ετησίως 122 εκατομμύρια λίρες, σε πάνω από 550 οργανώσεις.

Η Τρίοδος δεσμεύεται να φροντίζει τους πελάτες της και να τους υποστηρίζει σε ηθικά έργα Τα χρήματα που κατατίθενται στους λογαριασμούς αποταμίευσης, επενδύονται σε τέτοια προγράμματα, δίνοντας παράλληλα έμφαση στην διαφάνεια της διαδικασίας δανεισμού, από την πλευρά του πελάτη. Οι πελάτες είναι ακόμα ικανοί να πάρουν έναν πιο ενεργό ρόλο στο πώς τα χρήματά τους χρησιμοποιούνται, μέσω παροχής συνεργατικών λογαριασμών, όπου τα κεφάλαια παραχωρούνται μόνο στο πλαίσιο ενός ιδιαίτερου τομέα, όπως για παράδειγμα η οργανική καλλιέργεια.

Η ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ

Μια εταιρία που στοχεύει να μειώσει το επίπεδο του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, μέσω «αντιστάθμισης». Η «αντιστάθμιση» είναι μια διαδικασία, μέσα από την οποία μπορείτε να πληρώσετε κάποιον να μειώσει το CO2 στην ατμόσφαιρα, στον ίδιο βαθμό που οι προσωπικές δραστηριότητές σας το προσθέτουν. Δηλαδή, με την αντιστάθμιση, καθιστούμε την εκπομπή του διοξειδίου του άνθρακα εκ μέρους μας, «ουδέτερη».

Η «Φροντίδα του Κλίματος» το επιτυγχάνει αυτό με την χρηματοδότηση παγκόσμιων προγραμμάτων, που αντικαθιστούν την χρήση των ορυκτών καυσίμων, μέσω της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Μειώνουν τις εκπομπές άνθρακα, μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας και απορροφούν τον άνθρακα στην ατμόσφαιρα, μέσω της αποκατάστασης των δασών.

Μέσα από το διαδίκτυο, είστε σε θέση να υπολογίσετε πόσο διοξείδιο του άνθρακα θα πρέπει να αντισταθμίσετε, για να γίνετε «ουδέτερος άνθρακα». Το προσωπικό κόστος αυτής της διαδικασίας, δεν είναι τόσο επίφοβο, όσο μερικοί άνθρωποι θεωρούν. Παραδείγματος χάριν, εάν οι ετήσιοι ενεργειακοί λογαριασμοί της κατοικίας μου ανήλθαν σε 1.100 Ευρώ, θα πρέπει να πληρώσω συνολικά 59,49 Ευρώ για αντιστάθμιση.

Μεγάλοι οργανισμοί υιοθετούν πλέον την πρακτική να προσφέρουν στους πελάτες τους την ευκαιρία να αντισταθμίσουν τις εκπομπές τους. Η όλη ιδέα αρχίζει να παγιώνεται στην δημόσια συνείδηση, καθώς επίσης και να γίνεται ευκολότερα εφαρμόσιμη. [www.climatecare.org]

ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ & ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ (ISEC)
Μια πρωτοβουλία σχετικά με τον αντίκτυπο της παγκοσμιοποίησης στις τοπικές κοινότητες και την παραγωγή στρατηγικών για αποτελεσματική τοπική δράση. Η Helena Norberg-Hodge οργάνωσε το «Πρόγραμμα Ladakh», ενώ ζούσε και εργαζόταν σε αυτήν την μακρινή περιοχή της βορειότατης Ινδίας. Κατά την διάρκεια της παραμονής της εκεί, η Ινδική Κυβέρνηση άρχισε να εισάγει τα μη βιώσιμα δυτικά γεωργικά συστήματα στην περιοχή, στις πλατιά ανενημέρωτες τοπικές κοινότητες.

Με την άπταιστη γνώση της γλώσσας, κατάλαβε ότι υπήρχε ένα τεράστιο χάσμα πληροφοριών, μεταξύ των κατοίκων και της βιομηχανίας. Αισθάνθηκε υποχρεωμένη να καλύψει αυτό το κενό, ενημερώνοντας τους απλούς ανθρώπους για τις βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις, όπως την χρήση της ηλιακής δύναμης για να αντικατασταθούν οι γεννήτριες diesel, και τα οφέλη μιας οικονομίας με ένα ισχυρό οργανικό γεωργικό σύστημα, παρά την στήριξη στα φυτοφάρμακα. Μεταξύ 1984 και 1989 η εργασία της άρχισε να διαδίδεται πέρα από Ladakh, για να κερδίσει την διεθνή αναγνώριση.

Η Norberg- Hodge έχει ένα «βλέμμα γερακιού» πάνω στα παγκόσμια οικονομικά προβλήματα και αντιλαμβάνεται την βαθιά σύνδεση μεταξύ της γεωργίας και του πολιτισμού: το πώς η κουλτούρα μιας κοινότητας διαμορφώνει πολιτιστικά την μέθοδο παραγωγής και εμπορίας των τροφίμων. Το ISEC έχει συμβάλει στην καθιέρωση των τοπικών γεωργικών προϊόντων και την ενίσχυση του τοπικού πολιτισμού, της ταυτότητας και της υπερηφάνειας των αγροτών. Για την Norberg- Hodge, είναι σαφές ότι μια πλατειά λαϊκή εκπαίδευση είναι ουσιαστική για την αντιμετώπιση της παγκοσμιοποίησης και των συνεπειών της στην αλλαγή του κλίματος και στην κοινότητα. [www.isec.org]

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΣΠΟΡΟΥ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ
Τμήμα του «Οργανικού Kήπου» (HDRA), της μεγαλύτερης οργανικής συμμετοχικής οργάνωσης της Ευρώπης. Κατά την διάρκεια των χιλιετιών, τα φρούτα και τα λαχανικά έχουν εξελιχθεί και έχουν προσαρμοστεί στο περιβάλλον τους, με συνέπεια μια αφθονία τοπικά συμβατών ποικιλιών των ίδιων, βασικών ειδών. Παραδείγματος χάριν, εκατό έτη πριν, υπήρχαν πάνω από 120 ποικιλίες μπιζελιού. Μετά την γέννηση της βιομηχανικής επεξεργασίας των τροφίμων, οι ποικιλίες έχουν ελαττωθεί. Αντίθετα, το βιομηχανικό σύστημα παραγωγής τροφών στηρίζεται στην οικονομία μεγάλης κλίμακας, χρησιμοποιώντας μόνο τις ποικιλίες που ωριμάζουν και μπορούν να υποβληθούν σε επεξεργασία, ταυτόχρονα.

Παρά την φαινομενική αφθονία τροφίμων που διατίθεται στην αγορά, η HDRA προειδοποιεί ότι το να βασιζόμαστε σε μονοκαλλιέργειες μπορεί να είναι καταστρεπτικό, όταν αποτυγχάνουν οι συγκομιδές και ότι – μπροστά στην αλλαγή του κλίματος – οι τοπικές, προσαρμόσιμες προμήθειες τροφίμων, θα γίνονται όλο και περισσότερο σημαντικές.

Οι αρχές της Βιβλιοθήκης Σπόρου Κληρονομιάς εμπνεύστηκαν από τους νέους κανονισμούς της ΕΕ , που ορίζουν ότι οι σπόροι που δεν εγκρίθηκαν από την ΕΕ, δεν επιτρέπεται να πωληθούν. Αυτό οδήγησε σε μια σοβαρή ανησυχία ότι πολλές, λιγότερο εμπορικά βιώσιμες ποικιλίες, θα χάνονταν.

Σήμερα, περίπου 700 ποικιλίες συντηρούνται σε αυτή την ζωντανή βιβλιοθήκη διαβίωσης. Οι σπόροι μπορούν να αποκτηθούν, μέσω της απόκτησης ιδιότητας μέλους, αλλά μόνο όταν η βιβλιοθήκη έχει λάβει αρκετά δείγματα σπόρου. Η πρωτοβουλία καταμετρά αυτήν την περίοδο, περισσότερα από 10.500 ενεργά μέλη. [www.gardenorganic.org]

ΚΟΙΝΟ ΕΔΑΦΟΣ
Επανυφαίνοντας τον τοπικό κόσμο με την έμπνευση και την ενεργοποίηση των ανθρώπων να φροντίζουν τον καθημερινό περίγυρό τους. Το «Κοινό Έδαφος» έχει αρχίσει πολλά προγράμματα στο Ηνωμένο Βασίλειο, κατά την διάρκεια των τελευταίων είκοσι ετών, συμπεριλαμβανομένης της «Ημέρας των Μήλων» , των « Δέντρων, Δασών και Πράσινου Ατόμου» Η πρωτοβουλία αυτή ενδιαφέρεται για την εμβάθυνση της σύνδεσης μεταξύ της Φύσης και του τοπικού πολιτισμού και την καλλιέργεια της επιθυμίας των ανθρώπων να επανασυνδεθούν με το περιβάλλον τους.

Κατανοώντας την διαφορετικότητα της περιοχής μας, τις συσσωρεύσεις της ιστορίας επάνω στη φυσική ιστορία του τόπου, που προσδίδουν στην μοναδικότητά του, ξυπνά το ενδιαφέρον μας να διατηρήσουμε την σχέση με το φυσικό και ανθρώπινο περιβάλλον μας, γεγονός που είναι πιθανό να μας οδηγήσει στην φροντίδα του. Τα διάφορα τοπικιστικά προγράμματα του Κοινού Εδάφους μπορούν να εμπνεύσουν θετικές πρωτοβουλίες σε πολλά άλλα μέρη, δεδομένου ότι οι ιδέες αυτές έχουν μια καθολική απήχηση. [www.commonground org]

ΤΟ ΊΔΡΥΜΑ ΤΗΣ JANE GOODALL (JGI)
Μια παγκόσμια περιβαλλοντική πρωτοβουλία, που ιδρύθηκε και διευθύνεται από μια μεγάλη γυναίκα-επιστήμονα.  Το JGI εργάζεται ακούραστα για να προωθήσει την κατανόηση των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντός μας. Το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα «Ρίζες και Βλαστοί» ασκεί τεράστια διεθνή επίδραση και εμπνέει τους νέους να υιοθετήσουν την προσοχή και την συμπόνια για το περιβάλλον. Η Jane Goodall μας προσφέρει τέσσερις λόγους να ελπίζουμε και να ενεργούμε θετικά: α) ο ανθρώπινος εγκέφαλος που διαθέτει ικανότητα για κατανόηση, β) η αποφασιστικότητα των νέων (και επομένως η ικανότητα για την αλλαγή), γ) το αδάμαστο ανθρώπινο πνεύμα και δ) η ανθεκτικότητα της φύσης. [www.janegoodall.org]

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΔΕΜ (EDEN)
Ένα πρόγραμμα που εστιάζει στον φυσικό κόσμο και ερευνά τις διαθέσιμες επιλογές και πώς αυτές οι επιλογές διαμορφώνουν το μέλλον μας. Το πρόγραμμα Eden είναι ένας μικρόκοσμος του πλανήτη μας και περιγράφεται ως «θέατρο διαβίωσης», περιλαμβάνοντας δύο ογκώδη θερμοκήπια (biomes), που στεγάζουν τους υγρούς τροπικούς κύκλους και ένα «υπαίθριο biome» περιβάλλον. Μέσω της διαβίωσης, της τέχνης, της ανάπτυξης, της αλλαγής της φύσης και της απόδοσης, οι επισκέπτες είναι σε θέση να εξερευνήσουν και να χαρούν την Φύση, πράγμα που ενθαρρύνει τον σεβασμό των πραγμάτων που μας στηρίζουν.

Η εκπαίδευση είναι το κρίσιμο στοιχείο του προγράμματος Eden, με την διενέργεια σεμιναρίων, εργαστηρίων και συνεδρίων. Το επισκέπτεται ένας αριθμός τουλάχιστον 250 μαθητών κάθε ημέρα. Εκεί, τα παιδιά και οι δάσκαλοι μπορούν να ερευνήσουν και να μοιραστούν τις ιδέες για τα σύνθετα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε, μέσα σε μια δραστηριοποίηση και ένα περιβάλλον διαλόγου. Μπορούν έτσι να κατανοήσουν ότι κρατάμε στα χέρια μας τις αποφάσεις που διαμορφώνουν το μέλλον του πλανήτη μας. [www.edenproject.com]

ΚΟΛΕΓΙΟ SCHUMACHER
Ένα από τα κύρια παγκόσμια κέντρα οικολογικών μελετών. Οι συμμετέχοντες που είναι αρκετά τυχεροί να παρευρεθούν σε μια σειρά μαθημάτων Schumacher, θα δουν τις ζωές και τις πεποιθήσεις τους αλλαγμένες αμετάκλητα! Η εμπειρία είναι μοναδική και συνδυάζει τις ευκαιρίες για την ανταλλαγή των ιδεών, με την βύθιση σε έναν βιώσιμο τρόπο ζωής, με τον οποίο τα άτομα μοιράζονται σε ουσιαστικές δραστηριότητες, όπως το μαγείρεμα και η κηπουρική. Είναι μια αναζωογονητική ολιστική προσέγγιση στην εκμάθηση. Οι κοινοί στόχοι φέρνουν μια αίσθηση συνοχής και οι συλλογικές δονήσεις της ομάδας δημιουργούν ένα τέλειο περιβάλλον για την πραγματική εκμάθηση και την αυτό-βελτίωση.

Οι σειρές μαθημάτων δίνονται, γενικά, από επισκέπτες – δασκάλους. Αυτοί είναι άνθρωποι που εργάζονται στην αιχμή των τομέων τους και συμβάλλουν στην δημιουργία των βιώσιμων τρόπων ζωής. Ως αποτέλεσμα αυτού, καθώς επίσης και του μετασχηματιστικού ήθους του Κολεγίου, οι συμμετέχοντες αφήνουν το Schumacher έτοιμοι να κάνουν τις μεγάλες προσωπικές αλλαγές που διαμορφώνουν το μέλλον μας. Μερικοί έχουν οργανώσει πρωτοποριακές πρωτοβουλίες μόνοι τους. Άλλοι έχουν κάνει εκστρατεία για τις αλλαγές προς την βιωσιμότητα, μέσα στις επιχειρήσεις που έχουν ή προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.

Τέλος, άλλοι προσφέρουν τις δεξιότητές τους στις υπάρχουσες οικολογικές πρωτοβουλίες. Όσοι παρευρίσκονται στο Schumacher, έχοντας από πριν μια προσωπική δέσμευση για τα οικολογικά ζητήματα, φεύγουν με μια ανανεωμένη αίσθηση του κοινού σκοπού και εφοδιασμένοι με νέα γνώση. [www.schumachercollege.org]

ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΗΣ ΓΑΙΑΣ (GAIA FOUNDATION)
Ένας διεθνής μη κυβερνητικός οργανισμός και μια φιλανθρωπική πρωτοβουλία, αφιερωμένη στην προστασία της βιολογικής και πολιτιστικής ποικιλομορφίας.  Η Gaia Foundation συνιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 από την Liz Hosken, τον Ed Posey και μια ομάδα κοινωνικών και περιβαλλοντικών πρωτοπόρων από τις νότιες χώρες του ημισφαιρίου, συμπεριλαμβανομένου του Wangari Maathai (Κένυα), της Vandana Shiva (Ινδία) και του Jose Lutzenberger (Βραζιλία).

Αναγνωρίζοντας ότι, στην Δύση, το υλικό κέρδος, μέσω ενός εκτεταμένου διεθνοποιημένου συστήματος εμπορικών συναλλαγών, επιτυγχανόταν σε βάρος των ειδών, των οικοσυστημάτων και των μελλοντικών γενεών, πρότειναν έναν νέο καθορισμό της ευημερίας, βασισμένο στην υγεία και την κατανόηση του πλανήτη μας, παρά στην κατοχή των υλικών αγαθών ή του οικονομικού κέρδους.

Ειδικότερα, η Gaia Foundation εργάζεται για να ενημερώσει τις τοπικές και γηγενείς κοινότητες, ειδικά στα «κρίσιμα» οικοσυστήματα, ώστε να αντισταθούν στις απειλές κατά της πολιτιστικής και βιολογικής ταυτότητάς τους, μέσω π.χ. της ιδιωτικοποίησης των δικαιωμάτων και των φυσικών πόρων. Μέσω της παροχής υποστήριξης για τις πρωτοβουλίες σε επίπεδο βάσης, τη συλλογή κεφαλαίων και το στρατηγικό προγραμματισμό, τις ανταλλαγές εκμάθησης, τις πληροφορίες και την έρευνα, την συνειδητοποίηση, την πίεση και την υπεράσπιση, η Gaia Foundation βοηθά να ενισχυθούν οι κοινοτικές διαδικασίες. Οι τοπικοί συνεργάτες μπορούν έτσι να συμμετέχουν στον σχηματισμό των βασικών πολιτικών που έχουν επιπτώσεις στο μέλλον τους. [www.gaiafoundation.org]

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΑΙΑΣ (GAIA)
Επιστημονική αιτιολόγηση της αρχαίας έννοιας της Μητέρας Γης. Από το 1979 ο James Lovelock έχει γράψει πέντε βιβλία για την Gaia Theory, με πιο πρόσφατο την «Εκδίκηση της Γαίας» (2006). Η θεωρία είναι βασισμένη στην ιδέα ότι η Γη είναι ένας ζωντανός οργανισμός, ένα αυτορυθμιζόμενο σύστημα, μια συνεπής συνάθροιση φυσικών, χημικών, γεωλογικών και βιολογικών δυνάμεων, με τον ενιαίο στόχο την «κατοικισιμότητα» (habitability).

Περιγράφει την Γη ως ενιαίο οργανισμό διαβίωσης, που παλεύει για να καθιερώσει μια σταθερότητα. Αυτή η ισορροπία επηρεάζεται από την ανθρώπινη δράση, ιδιαίτερα από το κάψιμο των απολιθωμένων καυσίμων. Το ποσοστό κατανάλωσης των γήινων πόρων, εκ μέρους των ανθρώπων, είναι μη αποδεκτό και σχεδόν πλέον αμετάκλητο. Η Γη τώρα κινείται από μόνη της προς μια νέα , θερμότερη κατάσταση.

ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΣΤΟΛΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ (C&C)
Ένα πλαίσιο παγκόσμιας πολιτικής ως προς το κλίμα, βασισμένο στις αρχές της προφύλαξης και της δικαιοσύνης.  Η αρχή της συστολής και της σύγκλισης (C&C), που δημιουργήθηκε από Aubrey Meyer, μπορεί να χωριστεί απλά σε τρία μέρη: κατ’ αρχάς, η Γη μπορεί να αντέξει μόνο ένα περιορισμένο ποσό εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και αυτό το ποσό μπορεί και πρέπει να κριθεί επιστημονικά μέσα, σε ένα καθορισμένο χρονικό όριο. Κατά δεύτερο λόγο, κάθε μεμονωμένος κάτοικος αυτής της Γης έχει το δικαίωμα σε ένα ίσο μερίδιο του αέρα. Τρίτον, αυτές οι ίσες, βιώσιμες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, μπορούν να επιτευχθούν μόνο σε βάθος χρόνου.

Υπάρχει μια τεράστια απόκλιση μεταξύ των ετήσιων εκπομπών άνθρακα του μέσου βορειοαμερικανικού (20 τόνοι) και, για παράδειγμα, του μέσου Αφρικανού της νότιας Σαχάρας (λιγότερο από μισός τόνος). Στο παρελθόν, έχουν διατυπωθεί προτάσεις ότι οι πιο «πεινασμένες» ενεργειακά χώρες, όπως οι ΗΠΑ, θα πρέπει να έχουν δικαίωμα υψηλότερων εκπομπών, από τα λιγότερο αρπακτικά αντίστοιχά τους, ανάλογα με τα τρέχοντα στοιχεία. Σύμφωνα με τις αρχές C&C, κάτι τέτοιο είναι άδικο. Όταν ένας στόχος τεθεί για τις εκπομπές, και ένα βιώσιμο επίπεδο εκπομπών παγκόσμιων έχει υπολογιστεί, αυτό πρέπει να διαιρεθεί με τον αριθμό των ανθρώπων στον πλανήτη, ισότιμα.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μερικοί άνθρωποι στις μη-βιομηχανοποιημένες χώρες μπορούν να αυξήσουν τις εκπομπές τους για να φθάσουν στο στόχο τους, ενώ εκείνοι στη Δύση θα έπρεπε να τις μειώσουν, για να δημιουργήσουν μια σύγκλιση. Για να φανταστούμε πώς θα το επιτύχουμε αυτό μέσα στο χρόνο, είναι καλύτερο να φανταστούμε μια σκάλα στην οποία, κάθε έτος, φτάνουμε πιο κοντά στο στόχο μας – μια βιώσιμη, δίκαιη κοινωνία και έναν υγιή πλανήτη στον οποίο να συνυπάρχουμε. [http://www.gci.org]

ΕΜΠΟΡΕΥΣΙΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣ ΠΟΣΟΣΤΩΣΕΙΣ (TEQs)
Μια επαναστατική θεωρία βασισμένη στην έννοια του άνθρακα ως νόμισμα, που μπορεί να αγοραστεί και να πωληθεί μέσα στη διεθνή αγορά. Ο David Fleming δημοσίευσε αρχικά το σύστημα TEQs, προκειμένου να απαντήσει σε δύο προβλήματα σχετικά με την ενέργεια: την αλλαγή του κλίματος (τον αντίκτυπο των εκπομπών άνθρακα στον πλανήτη μας) και τον ενεργειακός ανεφοδιασμό (τους ελαττωμένους φυσικούς πόρους που οδηγούν σε οικονομικές και κοινωνικές/πολιτικές επιπτώσεις). Όπου υπάρχει μια αρχή, όπως αυτή της συστολής και της σύγκλισης, πρέπει επίσης να υπάρξει και μια διαδικασία, με την οποία αυτή η αρχή μπορεί να εφαρμοστεί. Τα TEQs παρέχουν ακριβώς μια τέτοια διαδικασία.

Με απλά λόγια, στον καθένα δίνεται μια δίκαιη, βιώσιμη ποσόστωση της ενέργειας ετησίως. Εάν κάποιος κάνει οικονομία στην ενέργεια, μπορεί να αφεθεί με πίστωση άνθρακα, που μπορεί έπειτα να πωλήσει. Εάν είναι άνω του μετρίου ενεργειακός καταναλωτής, πρέπει να αγοράσει πρόσθετη πίστωση. Αυτή η διαδικασία θα μπορούσε, υποστηρίζει ο Antony Turner, να ανακουφίσει την φτώχεια στον πλανήτη, καθώς επίσης και να μειώσει τις εκπομπές του άνθρακα.

Η Φύση μπορεί να απορροφήσει περίπου δύο τόνους διοξειδίου του άνθρακα, ανά άτομο, ετησίως. Λόγω των τεράστιων αποκλίσεων στις εκπομπές, θα υπάρχει μια ευκαιρία για τους ανθρώπους που ζουν στις μη-βιομηχανοποιημένες χώρες, να πουλήσουν την πίστωση άνθρακα και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους. [www.teqs.net – www.carbonsense.org]

ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΕΙΝΑΙ ΟΜΟΡΦΟ
Η πιο κλασσική «μικρή» μεγάλη επανάσταση, που προήλθε από την ριζική επανεξέταση που έκανε ο Ε. Φ. Schumacher στο δυτικό οικονομικό σύστημα, κατά την δεκαετία του 70. Με το πρωτοποριακό του βιβλίο «Το Μικρό είναι Όμορφο», ο Σουμάχερ προσανατολίζεται σε στρατηγικές περιφερειακής ανάπτυξης και στην τοπική παραγωγή για τοπική χρήση, για να ανακουφίσει την ένδεια του πλανήτη. Προωθεί την έννοια ενός μεγαλύτερου, σφαιρικού οικονομικού συστήματος, που στηρίζεται σε πολλαπλάσιες μικρές, τοπικές οικονομίες «η μικρότητα μέσα στην μεγαλοσύνη»

Ο ΟΙΚΟΛΟΓΟΣ
Ένα σημαντικό περιβαλλοντικό περιοδικό που ιδρύθηκε από τον Edward Goldsmith. Ίσως ένα από τα πιο «κακόφημα» έργα του Edward Goldsmith ήταν το «Σχεδιάγραμμα για Επιβίωση», το οποίο δημοσιεύθηκε, ως ειδική έκδοση του περιοδικού «Οικολόγος» τον Ιανουάριο του 1972. Εκεί περιγράφει μια πορεία προς μια σταθερή και βιώσιμη κοινωνία, και προειδοποιεί για την ακραία σοβαρότητα της παγκόσμιας κατάστασης.

Η επιτυχία του Οικολόγου οφείλεται στην ποιότητα των δημοσιεύσεων και της δημοσιογραφίας του. Ως μη κερδοσκοπική οργάνωση, δεν διαθέτει καμία δαπάνη στην διαδικασία έκδοσης και αρνείται να συμβιβαστεί με την διαφήμιση, δεχόμενος μόνο τους ηθικούς πράσινους «διαφημιστές». Όπως πολλές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, στηρίζεται επάνω στην αφοσίωση και την κοινή ηθική των συμμετεχόντων. Το αποτέλεσμα είναι άκρως επαγγελματικό και αξιόπιστο.

Ο Οικολόγος βοηθά να μειωθεί η σύγχυση ως προς το πώς μπορεί ο καθένας μας να είναι ηθικός καταναλωτής. Συνδέοντας θέματα ενός ευρέος φάσματος, από τα φαρμακευτικά είδη μέχρι την αγορά του πολέμου, ενθαρρύνει την κριτική σκέψη και παρέχει στον αναγνώστη τις απαραίτητες πληροφορίες που χρειάζεται, για να λάβει τις υπεύθυνες ενημερωμένες προσωπικές του αποφάσεις που μπορούν, στη συνέχεια, να έχουν παγκόσμιες επιπτώσεις. [www.theecologist.org]

ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΜΕ
Μοίρασμα ιδεών και επιτεύξιμων στόχων, για να μπορέσουν οι άνθρωποι να αντιμετωπίσουν τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα στη καθημερινή ζωή τους. Η ομάδα «Είμαστε Αυτό που Κάνουμε» περιβάλλεται από εθελοντές, και σύμβουλους, προκειμένου να δημιουργηθούν ιδέες-«προϊόντα» που είναι φρέσκα, καθαρά και εμπνευσμένα. Η επιτυχία του πρώτου από αυτά, του βιβλίου «Αλλάξτε τον Κόσμο για μια Πεντάρα» και τα σχετικά προγράμματα, όπως είναι ο ιστοχώρος για τους δασκάλους, μιλούν από μόνα τους.

Η ομάδα βομβαρδίζεται από ηλεκτρονικά ταχυδρομεία και επιστολές, που διηγούνται πώς το έργο τους έχει επηρεάσει τις ζωές των ανθρώπων. Δημιουργείται έτσι ένας πολλαπλασιαστικός αντίκτυπος για την αλλαγή, απλά κάνοντας τους ανθρώπους να καταλαβαίνουν και να μεταχειρίζονται συνειδητά το περιβάλλον τους, και τους άλλους.

Σήμερα, με την εκτύπωση του νέου βιβλίου, «Αλλάξτε τον Κόσμο από τις 9 ως τις 5» η ομάδα «Είμαστε Αυτό που Κάνουμε» ανοίγει πραγματικά τα φτερά της. Μέσω της ανάπτυξης μιας φαινομενικά απλής ιδέας, χτίζει μια γέφυρα μεταξύ του επιστημονικού και περιβαλλοντικού κόσμου, και τις κοινότητες σε διεθνές επίπεδο. [wearewhatwedo.org]

ΚΕΝΤΡΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (CAT)
Το κορυφαίο οικολογικό κέντρο της Ευρώπης αφιερωμένο στην έρευνα, την ανάπτυξη και την προώθηση πρακτικών λύσεων για τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Οι πρώτοι εθελοντές, που άρχισαν το CAT σε ένα μη χρησιμοποιούμενο λατομείο της Ουαλίας, πέρασαν πολλές δύσκολες εποχές μέχρι το 1975, όταν άνοιξε το πρώτο κέντρο επισκεπτών. Από τότε, το πρόγραμμα κατόρθωσε να επιτύχει ένα επίπεδο αναγνώρισης από τον έξω κόσμο.

Οι εθελοντές παρέχουν στο CAT μια τεράστια γκάμα δεξιοτήτων και εμπειρίας και, μένοντας εκεί από μια εβδομάδα μέχρι έξι μήνες, κερδίζουν γενικά τόσες δεξιότητες, όσες φέρνουν όταν έρχονται. Εργαζόμενοι μέσα σε οποιοδήποτε τομέα του προγράμματος, από την έκδοση, έως την εφαρμοσμένη μηχανική, οι εθελοντές αποκτούν εμπειρία στις βιώσιμες τεχνολογίες. [cat.org]

ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
Ιδρυμένη από το ριζοσπάστη οικονομολόγο Ε. Φ. Schumacher, αυτή η φιλανθρωπική οργάνωση λειτουργεί με τις φτωχές κοινότητες, για να αναπτύξει βιώσιμες τεχνολογίες και να δώσει πρακτικές απαντήσεις στην φτώχια. Η μοναδικότητα των εθελοντών της Πρακτικής Δράσης είναι ότι ξεκινούν με την εξέταση των ανθρώπων, παρά των προβλημάτων. Κατά συνέπεια, αναπτύσσουν τις πρακτικές λύσεις, που βασίζονται στις συγκεκριμένες ανάγκες και τις δεξιότητες της κάθε μιας κοινότητας, τα μέλη της οποίας θα πρέπει, εν τέλει, να είναι οι ίδιοι σε θέση να διαμορφώσουν και να ελέγξουν αυτές τις τεχνολογίες.

Με την επιλογή της κατάλληλης τεχνολογίας, που στηρίζεται στις υπάρχουσες δεξιότητες, τη γνώση και τους πολιτιστικούς κανόνες, η Πρακτική Δράση στοχεύει να επιτύχει τη θετική αλλαγή σε βάθος χρόνου. Η κατάλληλη τεχνολογία είναι, σύμφωνα με την Πρακτική Δράση, αυτό που «επιτρέπει στους ανθρώπους να ικανοποιήσουν τις πρώτες ανάγκες τους, εκμεταλλευόμενοι πλήρως από το χρόνο, τις ικανότητες, το περιβάλλον και τους πόρους τους». [itdg.org]

GREENPEACE
Μια από τις κύριες μη κερδοσκοπικές περιβαλλοντικές οργανώσεις, με μια παρουσία σε σαράντα χώρες και με 2,8 εκατομμύρια υποστηρικτές παγκοσμίως. Η GREENPEACE άρχισε το 1971, με μια ομάδα αφιερωμένων ενεργών στελεχών που αντιμετώπιζαν μια υπερδύναμη. Ο κόσμος έκπληκτος παρακολουθούσε την μικρή ομάδα των ιδρυτών της που έπλεαν σε ένα αλιευτικό σκάφος, στη περιοχή Amchitka, βόρεια από την Αλάσκα, εκεί όπου η αμερικανική κυβέρνηση πραγματοποιούσε τις πυρηνικές δοκιμές.

Η ομάδα υιοθέτησε την μέθοδο της επιτόπου παρουσίας-διαμαρτυρίας και της μη βίαιης δράσης. Στην Amchitka οι ενέργειές τους έστειλαν ένα ηχηρό μήνυμα στην αμερικανική κυβέρνηση – «σας βλέπουμε» – ενισχύοντας την υπευθυνότητα και την ενοχή της ενώπιον της κοινής γνώμης. Αυτό δημιούργησε ένα παλιρροιακό κύμα δημόσιας διαμαρτυρίας, που είχε σαν αποτέλεσμα να πραγματοποιηθούν τελικά μόνο τρεις από τις επτά προγραμματισμένες πυρηνικές δοκιμές και να καθιερωθεί η Amchitka ως φυσικό πάρκο.

Από τότε, η GREENPEACE έχει γίνει διεθνής οργανισμός και έχει εμπνεύσει εκατομμύρια ανθρώπων από όλο τον κόσμο, να αναλάβουν δράση στα ζητήματα που απασχολούν τον πλανήτη μας, από το κυνήγι της φάλαινας μέχρι το βιώσιμο εμπόριο. [www.greenpeace.org]

ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΓΗΣ
Το μεγαλύτερο διεθνές δίκτυο περιβαλλοντικών ομάδων στον κόσμο, που καλύπτει περισσότερες από 54 χώρες με πάνω από 226.000 μέλη. Η πρώτη διαμαρτυρία των «Φίλων της Γης» ήταν το 1972, ενάντια στα μη ανακυκλώσιμα μπουκάλια Schweppes – μια πρωτοποριακή αντίδραση ενάντια στην πρακτική των μη επαναχρησιμοποιήσιμων αποβλήτων. Ένα πλατύ δίκτυο εκστρατείας των «Φίλων της Γης» παρέχει πληροφορίες, για να έχουμε πρόσβαση στα τοπικά περιβαλλοντικά θέματα και τις πιθανές λύσεις, καθώς επίσης και ένα φόρουμ, μέσω του οποίου μπορούμε να ακουστούμε από τους υπεύθυνους για τη λήψη αποφάσεων.

«Η ισχύς εν τη ενώσει» τα άτομα μπορούν μερικές φορές να κάνουν μια διαφορά, αλλά οι ομάδες ατόμων είναι αδύνατον να αγνοηθούν. Η αλήθεια πίσω από αυτό φαίνεται από τις πολλές επιτυχίες των «Φίλων της Γης», πχ. η εισαγωγή του ευρωπαϊκού νόμου μείωσης οδικής κυκλοφορίας, ο οποίος απαιτεί από τις τοπικές αρχές να θέσουν στόχους για την μείωση των επιπέδων κυκλοφορίας.

Οι «Φίλοι της Γης» έχουν διαδραματίσει επίσης έναν κεντρικό ρόλο στην διατήρηση της πίεσης προς τις κυβερνήσεις να κρατήσουν την υποχρέωσή τους να περικόψουν τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα κατά 20% μέχρι το 2010. Αυτές οι επιτυχίες καταδεικνύουν πως η τοπική δράση μπορεί να οδηγήσει σε πραγματικές αλλαγές σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. [foe.co]

@ Αριάδνη Γερούκη / miastala.com