Topics:

Η παρακεταμόλη αμβλύνει τα συναισθήματα

Η παρακεταμόλη ή ακεταμινοφαίνη είναι φάρμακο με αναλγητική, αντιπυρετική και ασθενή αντιφλεγμονώδη δράση, το οποίο χρησιμοποιείται εκτενώς και χωρίς συνταγή γιατρού. Σε θεραπευτικές δόσεις έχει λιγότερες παρενέργειες απ’ ό,τι η ασπιρίνη. Είναι διαθέσιμο με τα...

Η παρακεταμόλη αμβλύνει τα συναισθήματα

Η παρακεταμόλη ή ακεταμινοφαίνη είναι φάρμακο με αναλγητική, αντιπυρετική και ασθενή αντιφλεγμονώδη δράση, το οποίο χρησιμοποιείται εκτενώς και χωρίς συνταγή γιατρού. Σε θεραπευτικές δόσεις έχει λιγότερες παρενέργειες απ’ ό,τι η ασπιρίνη. Είναι διαθέσιμο με τα εμπορικά ονόματα Panadol, Depon (Ελλάδα), Apotel (Ελλάδα), Dolal (Ελλάδα), Algocit (Ελλάδα), Tylenol (ΗΠΑ) κτλ.

Η ακεταμινοφαίνη δρα αναστέλλοντας την σύνθεση προσταγλανδινών στο κεντρικό νευρικό σύστημα, αλλά ο ακριβής μηχανισμός δεν είναι γνωστός. Χρησιμοποιείται για την ανακούφιση από τους πονοκεφάλους και άλλους πόνους (π.χ. στην αρθρίτιδα) και χρησιμοποιείται για την ανακούφιση από το κρυολόγημα και την γρίπη. Φαίνεται να είναι ασφαλές κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Σε συνδυασμό με οπιοειδή αναλγητικά, η παρακεταμόλη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την θεραπεία του έντονου πόνου, όπως ο μετεγχειρητικός πόνος και η παρηγορητική θεραπεία των ασθενών με προχωρημένο καρκίνο. Κυκλοφορεί και σε σκεύασμα μαζί με καφεΐνη οπότε η υπερβολική πρόσληψη καφέ, τσάι και ορισμένων κονσερβοποιημένα ποτών θα πρέπει να αποφεύγεται κατά την λήψη του συγκεκριμένου προϊόντος.

Η παρακεταμόλη είναι σχετικά ασφαλής και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν παρουσιάζουν παρενέργειες στις συνιστώμενες δόσεις (μέχρι 1000 mg σε μία δόση, 3000-4000 mg την ημέρα). Παρόλα αυτά, η υπερδοσολογία παρακεταμόλης μπορεί να αποβεί μοιραία, καθώς προκαλεί εκτεταμένη βλάβη στο ήπαρ. Παράγοντες κινδύνου αποτελούν η χρόνια ηπατική νόσος και ο αλκοολισμός. Η υπερδοσολογία παρακεταμόλης είναι η κύρια αιτία οξείας ηπατικής βλάβης στον δυτικό κόσμο.

Η οξεία υπερδοσολογία παρακεταμόλης μπορεί να προκαλέσει θανατηφόρα βλάβη στο ήπαρ. Το 2011, η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ξεκίνησε ένα πρόγραμμα δημόσιας εκπαίδευσης για να βοηθήσει τους καταναλωτές να αποφύγουν την υπερβολική δόση, προειδοποιώντας: «Η Ακεταμινοφαίνη μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ηπατική βλάβη εάν χρησιμοποιηθεί περισσότερο από το χορηγούμενο».

Σε μια Προειδοποίηση Ασφάλειας για το 2011, η FDA απαίτησε αμέσως από τους κατασκευαστές να ενημερώσουν τις ετικέτες όλων των συνταγογραφούμενων συνδυασμών ακεταμινοφαίνης για να προειδοποιήσουν για τον πιθανό κίνδυνο για σοβαρή ηπατική βλάβη και απαιτούσε ότι τέτοιοι συνδυασμοί δεν περιέχουν περισσότερα από 325 mg ακεταμινοφαίνης. Οι υπερδοσολογίες συσχετίζονται συχνά με την χρήση συνταγογραφούμενων οπιοειδών με υψηλή δόση, καθώς αυτά τα οπιοειδή συνδυάζονται συχνότερα με ακεταμινοφαίνη. Ο κίνδυνος υπερδοσολογίας μπορεί να αυξηθεί λόγω της συχνής κατανάλωσης οινοπνεύματος.

Η τοξικότητα παρακεταμόλης είναι η κύρια αιτία οξείας ηπατικής ανεπάρκειας στον δυτικό κόσμο και αντιπροσωπεύει τις περισσότερες υπερβολικές δόσεις φαρμάκων στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία και την Νέα Ζηλανδία. Σύμφωνα με το FDA, στις Ηνωμένες Πολιτείες, «56.000 επισκέψεις σε χώρους έκτακτης ανάγκης, 26.000 νοσηλείες και 458 θανάτους ετησίως σχετίζονται με υπερδοσολογία που σχετίζεται με ακεταμινοφαίνη κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1990. Εντός αυτών των εκτιμήσεων, η ακούσια υπερδοσολογία ακεταμινοφαίνης αντιπροσώπευε σχεδόν το 25% η επίσκεψη του τμήματος έκτακτης ανάγκης, το 10% των νοσηλείων και το 25% των θανάτων».

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό.

Νέα παρενέργεια της παρακεταμόλης διαπίστωσαν Αμερικανοί ερευνητές.

Ενα από τα ευρέως χρησιμοποιούμενα αναλγητικά σκευάσματα ανά τον κόσμο, η παρακεταμόλη, φαίνεται ότι δεν έχει μόνο αναλγητική αλλά και ψυχοτρόπο δράση, καθώς αμβλύνει τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις σε διάφορα ερεθίσματα. Το φαρμακευτικό σκεύασμα μπορεί να μας ανακουφίζει από την κεφαλαλγία αλλά ενδεχομένως να μην μας επιτρέπει να νιώσουμε ευχαρίστηση.

Οι επιστήμονες έχουν ήδη δείξει ότι η παρακεταμόλη μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο από το να μας απαλλάσσει από τον πόνο. Σε μια μελέτη, οι εθελοντές που έλαβαν παρακεταμόλη ανέφεραν ότι ένιωσαν μικρότερο συναισθηματικό πόνο, γεγονός που υποδεικνύει ότι τόσο ο φυσικός όσο και ο ψυχικός πόνος καθορίζονται από παρόμοια νευρωνικά κυκλώματα.

Μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Psychological Science υποδεικνύει ότι η παρακεταμόλη αμβλύνει όλα τα συναισθήματα. Για τις ανάγκες της, ο Τζέφρι Ντούρσο, κοινωνικός ψυχολόγος στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο, χορήγησε σε 82 φοιτητές είτε 1.000 mg παρακεταμόλης ή όμοιο ψευδοφάρμακο.

Μία ώρα αργότερα, τους ζήτησε να δουν 40 φωτογραφίες που είχαν επιλεχθεί για να προκαλούν ψυχολογικές αντιδράσεις.

Κάποιες απεικόνιζαν υποσιτισμένα παιδιά που έκλαιγαν και άλλες όμορφα παιδιά που έπαιζαν με γατάκια. Στην συνέχεια, ζητήθηκε από τους φοιτητές να βαθμολογήσουν κάθε φωτογραφία αναλόγως του πόσο θετική ή αρνητική ήταν. Η πιο θετική λάμβανε +5, ενώ η πιο αρνητική -5.

Οι φοιτητές ξαναείδαν τις φωτογραφίες και βαθμολόγησαν την ψυχολογική αντίδραση που τους προκαλούσαν (0 λάμβανε όποια δεν προκαλούσε καμία αντίδραση ενώ 10 λάμβανε όποια προκαλούσε έντονη συναισθηματική αντίδραση).

Διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν λάβει παρακεταμόλη είχαν λιγότερο έντονες αντιδράσεις τόσο στις αρνητικές όσο και στις θετικές φωτογραφίες. Ένιωθαν, δηλαδή, λιγότερο ενθουσιασμό κοιτάζοντας τις ευτυχισμένες φωτογραφίες και λιγότερο πόνο βλέποντας αυτές που προκαλούσαν θλίψη.

Ωστόσο, οι διαφορές δεν ήταν μεγάλες. Οι φοιτητές που είχαν λάβει το ψευδοφάρμακο είχαν μια μέση συναισθηματική αντίδραση που ανερχόταν σε 6,76 βαθμούς, ενώ για αυτούς που έλαβαν παρακεταμόλη, η μέση συναισθηματική αντίδραση ανήλθε σε 5,85.

Ο Ντούρσο πρόκειται να επαναλάβει το πείραμα με άλλα παυσίπονα, όπως η ιμπουπροφένη και η ασπιρίνη.

@ Ian Sample / The Guardian / 2015