Ο σολομός περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη θάλασσα. Όταν όμως έρθει η εποχή που θα γεννήσει, μεταναστεύει στις πηγές των ποταμών και μόνο στο ορισμένο μέρος του ποταμού όπου γεννήθηκε. Η κίνηση αυτή γίνεται κατά κοπάδια που αποτελούνται από άτομα του ίδιου φύλου, από το τέλος του φθινοπώρου και όλο το χειμώνα μέχρι την άνοιξη. Στην πορεία αυτή, ο πληθυσμός αντιμετωπίζει μεγάλα εμπόδια και κινδύνους.
Συνήθως, αποδεκατίζεται από την εξάντληση, τις πληγές, τη σύλληψη από διάφορα ζώα, π.χ. αρκούδες και το ψάρεμα από τον άνθρωπο σε λίμνες και ποτάμια. Τα λιγοστά άτομα που φθάνουν στα οξυγονωμένα νερά των ρυακιών αναπαράγονται και έπειτα, πεθαίνουν ή μένουν αδρανή, παρασυρόμενα από τα νερά. Το ταξίδι αυτό μπορεί να επαναληφθεί περισσότερες από μια φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του ψαριού.
Τα θηλυκά γεννούν πολλά αβγά σ’ ένα βαθούλωμα του ρηχού νερού που το σκάβουν με την ουρά τους και ακολούθως τα καλύπτουν με χαλίκια. Παραμένουν κοντά στα αβγά μέχρι το θάνατό τους, λίγες μέρες μετά. Αυτά γονιμοποιούνται αμέσως από τα αρσενικά. Από τα αβγά εκκολάπτονται μετά από 2 με 3 μήνες μικρά διαφανή ιχθίδια μήκους 1,5-2 εκ. Κατά την πρώτη περίοδο της ζωής τους, τρέφονται από τον λεκιθικό σάκο. Όταν περάσουν 2 ή 3 χρόνια, τα ψάρια κατεβαίνουν κατά κοπάδια στη θάλασσα όπου συμπληρώνεται η ανάπτυξή τους.
Η κάθοδος γίνεται οπισθοβατικά με το κεφάλι στραμμένο προς τις πηγές. Έτσι το στόμα τους δέχεται τροφές που κατεβάζει το ρεύμα του ποταμού. Μετά από 2-4 χρόνια γίνονται ικανά για αναπαραγωγή πραγματοποιώντας το ταξίδι της μετανάστευσης. Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πως οι σολομοί ξέρουν ποιο δρόμο να ακολουθήσουν για το ποτάμι όπου γεννήθηκαν. Πιστεύεται ότι η γεύση και η όσφρησή τους, τους οδηγεί στον εν λόγω χώρο.
Οι σολομοί φημίζονται για την ικανότητα που έχουν να πηδούν αντίθετα στο ρεύμα των καταρρακτών καθώς ανεβαίνουν τα ποτάμια για να αναπαραχθούν.
Μια έκθεση της Ιρλανδικής Υπηρεσίας Ερευνών για το Σολομό, έδειξε ότι τα τελευταία χρόνια έχει «μειωθεί δραστικά ο αριθμός των άγριων ψαριών που ανεβαίνουν τα ποτάμια για να αναπαραχθούν». Κάποια μελέτη έδειξε ότι, μέσα σε ένα χρόνο, από τους σχεδόν 44.000 νεαρούς σολομούς που μαρκαρίστηκαν και αφέθηκαν ελεύθεροι, μόνο το 3 τοις εκατό (περίπου 1.300) επέστρεψαν.
Τι ευθύνεται για αυτή την τραγική μείωση στον πληθυσμό του «Βασιλιά των Ψαριών», του σολομού του Ατλαντικού; Θα γίνει ποτέ ξανά τόσο πολυπληθής όσο ήταν παλιότερα; Η κατανόηση του συναρπαστικού και ασυνήθιστου κύκλου ζωής αυτού του μεγαλοπρεπούς ψαριού θα μας βοηθήσει να αντιληφθούμε καλύτερα τις αιτίες και τις πιθανές λύσεις του προβλήματος.
Ας απολαύσουμε μια υπέροχη συνταγή, που μου ζήτησαν φίλοι, με αυτό το τόσο γευστικό ψάρι με την μοναδική γεύση. Μην πάρετε κατεψυγμένο, εδώ βιολογικό δεν υφίσταται κι άρα η κατανάλωση του με αυστηρό μέτρο.
Σολομός με μυρωδικά
Υλικά για 6 άτομα:
1 ολόκληρος σολομός περίπου 1 ½ κιλό χωρίς το κεντρικό κόκαλο,
1 ματσάκι βιολογικό μαϊντανό ψιλοκομμένο,
1 ματσάκι κόλιαντρο ψιλοκομμένο,
½ πιπεριά τσίλι ψιλοκομμένη (αν βρείτε καγιέν ακόμη καλύτερα)
5 κλωνάρια λεμονόχορτο ψιλοκομμένο,
2 ματσάκια φρέσκα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα,
4 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένες,
1 λεμόνι ή λάιμ κομμένο σε λεπτές φέτες,
1 κ.γ. κύμινο,
1 κ.γ. φρέσκο τζίντζερ τριμμένο,
100 ml λευκό κρασί βιολογικής καλής ποιότητας,
ανθό αλατιού,
φρεσκοτριμμένο πράσινο πιπέρι,
έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ή αγουρέλαιο.
Εκτέλεση
Σε ένα μπολ αναμειγνύετε όλα τα υλικά, εκτός από τον σολομό.
Τοποθετείτε τον σολομό στο μείγμα και τον αφήνετε να μαριναριστεί για μερικές ώρες, σε δροσερό μέρος.
Προθερμαίνετε το φούρνο στους 200 C.
Ανοίγετε τον σολομό στην μέση, αλατοπιπερώνετε και γεμίζετε το εσωτερικό του με την μαρινάδα.
Βάζετε το σολομό σε λαδόχαρτο και ψήνετε στο φούρνο για περίπου 40 λεπτά.
Τον σερβίρετε σε πιατέλα ή σε ατομικές μερίδες και περιχύνετε με την σάλτσα του ή μαγιονέζα για ψάρια, πασπαλίζετε με καγιέν και ξερό θυμάρι ή φρέσκο λεμονόχορτο.
Συνοδεύεται με λευκό μυρωδάτο κρασί ή λευκά αποστάγματα.
Μια πλούσια αλλά απλή (2-3 υλικά) πράσινη φρέσκια σαλάτα δίνει την απαραίτητη δροσιά ή αν προτιμάτε βραστά λαχανικά, ταιριάζουν πατάτες, σπαράγγια, μπρόκολο, σπανάκι, λαχανάκια Βρυξελλών, μαραθόριζα, λάχανο, κλπ.
Καλή απόλαυση
@Aliki Alisa /terrapapers.com / 2013
