«…Με την πράξη του γεύεσθαι, όταν η μπουκιά ή η γουλιά μετακινείται μέσω του στόματος στο σώμα, πολιτισμός και φύση γίνονται ένα. Παγκοσμίως, το φαγητό αποτελεί μια διαδικασία κατά την οποία ο φυσικός κόσμος εισάγεται στο ανθρώπινο πεδίο, οδηγώντας πολλούς πολιτισμούς και θρησκείες να επικεντρωθούν στην στιγμή της κατάποσης». Η καθηγήτρια επιστημών τροφίμων Amy Trubek, στο βιβλίο της “Place Matters”.
«…Στους γύρω της Αθήνας δήμους οι κάτοικοι καλλιεργούσαν στους κήπους και στα χωράφια τους σκόρδα, κρεμμύδια, κουκιά, φασόλια, μπιζέλια, λούπινα, βολβούς, μαρούλια, αρακά, αγκινάρες, βλίτα, ακόμη ρεβίθια και φακές. Τα μανιτάρια, τα μάραθα, τα σπαράγγια, τα αναζητούσαν στις ακροποταμιές, στα χωράφια και στις άκρες των δρόμων». Χρήστος Μότσιας “Τι έτρωγαν οι αρχαίοι Έλληνες”
Η ύπαρξη της κολοκυθιάς, μας γυρίζει πίσω στον χρόνο, στην εποχή της Αρχαίας Ελλάδας, τότε που αντί για κολοκυθιά, ονομαζόταν κολοκύνθη. Τα παλιά τα χρόνια, ο κόσμος δεν την είχε και σε ιδιαίτερη εκτίμηση… Μάλιστα, τότε, οι καρποί της χρησιμοποιούνταν ως περιέκτες για την μεταφορά τροφών και νερού. Φυσικά, από τότε έχουν αλλάξει τα πράγματα για τα κολοκύθια τα οποία, πλέον, έχουν μια θέση στο τραπέζι μας ακριβώς όπως είναι ή μεταμορφωμένα σε μοναδικά φαγητά.
Κολοκυθάκια Σαντορίνης ή λευκά Θεσσαλονίκης, κομποκολόκυθα, κρητικά ή υβρίδια Abondance; Οι ποικιλίες τους αρκετές, οι χρήσεις τους στην κουζίνα αμέτρητες. Όπως κι αν τα προτιμάτε, γεμιστά με κιμά ή ως ορεκτικό με φέτα και βασιλικό, τα κολοκυθάκια είναι από τα πιο δημοφιλή λαχανικά της κουζίνας μας.
Tα κολοκυθάκια-κολοκύθια-κολοκύθες είναι εμφανώς συγγενείς και μαζί με τα αγγούρια, τα πεπόνια και τα καρπούζια μια μεγάλη οικογένεια. Κι αν για τα δεύτερα τα πράγματα είναι ξεκάθαρα –κατάγονται από την Ανατολική Μεσόγειο– για τα πρώτα, το μυστήριο της καταγωγής τους παραμένει. Οι ειδικοί και οι ιστορικοί μιλούν για είδη από την Ασία που μεταφέρθηκαν στην Βόρεια Αμερική όπου καλλιεργήθηκαν, για να επιστρέψουν στην Ευρώπη με τους αποικιοκράτες.
Μιλούν επίσης για άλλα είδη που προέρχονται μόνο από την Κεντρική Αμερική. Πάντως, οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τη λέξη σικυός ή σικύα για κολοκυθοειδή και αγγούρια, τα οποία, σημειώστε, μαγειρεύονταν κι αυτά. Οι παρατηρήσεις αυτές είναι η αφορμή για να συνειδητοποιήσουμε την μακρά πορεία των τροφίμων, που ακολουθώντας τις ιστορικές περιπέτειες του ανθρώπου, επεκτάθηκαν όπου γης. Αλλά ας επιστρέψουμε στα κολοκύθια μας, που απέκτησαν τόσο ισχυρή μεσογειακή ταυτότητα που οι Αμερικανοί τα ονομάζουν ζουκίνι (από τα Ιταλικά) και οι Βρετανοί κουρζέτ (από τα Γαλλικά).
Τα κολοκύθια περιέχουν κάλιο, φωσφόρο, ασβέστιο, μαγνήσιο και βιταμίνες και επειδή έχουν λίγες θερμίδες είναι ιδανικά για δίαιτα. Όμως, προσοχή, διότι το σχετικά άνοστό τους οδηγεί στη χρήση λιπαρών και άλλων παχυντικών. Ειρήσθω εν παρόδω πως αυτό το άνοστό τους μας δίνει, σύμφωνα με τον λαογράφο Τάκη Ναστούλη, τις γνωστές εκφράσεις: «κολοκύθια νερόβραστα» και «κολοκύθια με την ρίγανη». Όπερ μεθερμηνευόμενο, «κουβέντες του αέρα, ανούσιες κουβέντες, μπούρδες» και «κουκουλώματα, μασκαρέματα».
Το κολοκυθάκι είναι ένα πολύ θρεπτικό λαχανικό. Ένα μέτριο κολοκυθάκι ζυγίζει περίπου 200 γρ. από τα οποία ~95% είναι νερό και αποδίδει 34 kcal σε ενέργεια, 6,22 γρ. υδατανθράκων, 2,42 γρ. πρωτεΐνης και 0,64 γρ. λιπιδίων. Δίνει 2 γρ. φυτικών ινών, άρα δεν μπορείς να βασιστείς στην κατανάλωσή του για να καλύψεις τις ανάγκες σου, μπορεί όμως να σου φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο σαν «πιο ελαφριά» για το έντερο τροφή.
Το πολύ ενδιαφέρον είναι, πως η περιεκτικότητα του κολοκυθιού σε μέταλλα όπως ο σίδηρος, το μαγγάνιο και ο ψευδάργυρος, μπορεί να αυξηθεί αν κατά την καλλιέργειά του έχει εμπλουτιστεί το χώμα με αλάτι. Και μάλιστα, δεν αυξάνεται σημαντικά η περιεκτικότητά του σε νάτριο! Επομένως, ακόμα κι αν έχεις υπέρταση, αυτή η πρακτική δεν θα σε επιβάρυνε. Αν έχεις γνωστούς αγρότες, σπεύσε να κάνεις ειδική παραγγελία!
Αυτή η «παρέμβαση» δεν θα αυξήσει τις βιταμίνες που θα σου δώσει το κολοκυθάκι. Δεν είναι βέβαια αμελητέες από μόνες τους. Είναι εξαιρετική πηγή βιταμίνης C, αφού σου καλύπτει περισσότερο από 30% των ημερήσιων αναγκών σου κι επίσης πολύ καλή πηγή βιταμίνης Κ και των περισσότερων βιταμινών του συμπλέγματος Β, συμπεριλαμβανομένου του φυλλικού οξέος, που σημαίνει ότι με ρεαλιστική μερίδα κολοκυθιών μπορείς να έχεις λάβει αρκετή ποσότητα από αυτές τις βιταμίνες. Προτίμησε να καταναλώνεις τα κολοκυθάκια ολόκληρα, με την φλούδα τους! Έτσι, θα μπορέσεις να επωφεληθείς όλων των θρεπτικών συστατικών τους.
Ως προς τους τρόπους σερβιρίσματος.
Δεν θα δυσκολευτείς να βρεις αυτόν που σου ταιριάζει καλύτερα. Καν’ τα «σαλάτα» βραστή, μόνα τους ή μαζί με άλλα λαχανικά όπως καρότο, κουνουπίδι και πατάτα ή χόρτα. Αν τα βραστά δεν σε ξετρελαίνουν, τότε ψησ’ τα αλειμμένα με λίγο λάδι στον φούρνο, σε λεπτές φέτες προσθέτοντας κάρυ (είναι από τα αγαπημένα μου!) Μπορείς επίσης να τα σοτάρεις ελαφρά μαζί με μυρωδικά και να τα βάλεις σε πίτα ή σε ομελέτα, με ή χωρίς τυρί.
Τι προσέχουμε όταν αγοράζουμε κολοκυθάκια.
Τα θέλουμε γυαλιστερά, ζωηρά (στο σπάσιμο να κάνουν κρακ), χωρίς κηλίδες (εκτός αν προέρχονται από την τριβή επάνω στο φυτό). Προσοχή, όταν είναι πολύ μεγάλα, εκτός από τα πολλά σπόρια (που μπορούν να αφαιρεθούν), η σάρκα γίνεται σπογγώδης.
Κατόπιν πρέπει να διαλέξουμε τον τύπο: μικρό για ατμό, βράσιμο, ή ωμό στη σαλάτα, μεγάλο για μαγείρεμα (με βλίτα και σκόρδο, μπριάμι με πατάτα, λίγο κρασάκι και ίσως λίγο κρόκο – σαφράν, ή ακόμη με τρυφερό κρέας), στρογγυλά για γέμισμα (πολύ πιο πρακτικό από το μέτριο μακρύ). Ίσως από τα πιο παράξενα, εκείνο που λέγεται αγκινάρα της Ιερουσαλήμ (patisson, C. melopepo L.), σε σχήμα μαργαρίτας, με διαστάσεις περί τα 25 εκ. διάμετρο και 5 – 10 εκ. ύψος και σάρκα κρουστή, πολύ νόστιμη, που αντέχει στο μαγείρεμα αλλά μπορεί να γίνει και τουρσί. Θα μπορούσαμε να τα χωρίσουμε όμως και σε ανοιξιάτικα-θερινά-φθινοπωρινά από την μία και χειμερινά από την άλλη. Tο κολοκύθι δεν δίνει μόνο τον καρπό του, αλλά και το λουλούδι του, καθώς και τις κορφάδες του.
Τα κολοκυθάκια στην Ελληνική μαγειρική.
Γεμιστά, σε τουρλού, με αυγολέμονο, τηγανητά, σε πίτες και ομελέτες, τα κολοκύθια μπαίνουν στα περισσότερα καλοκαιρινά πιάτα. Τα μικρά, όπως είπαμε, είναι κατάλληλα για ατμό, βράσιμο ή ωμά στη σαλάτα. Τα μεγάλα είναι ιδανικά για μαγείρεμα, ενώ τα στρογγυλά ενδείκνυνται για γέμισμα. Προσοχή όταν είναι πολύ μεγάλα γιατί, η σάρκα τους γίνεται σπογγώδης και έχουν πολλά σπόρια (που αφαιρούμε). Βέβαια, τα κολοκυθάκια που είναι πάντα στην καρδιά μας –όσο κι αν δεν μπορούμε να τα προτείνουμε σαν υγιεινό τρόπο κατανάλωσής τους- είναι πάντα, τα κολοκυθάκια, τραγανά και τηγανητά!
Μυρωδικά και μπαχαρικά που τους ταιριάζουν.
Ο φρέσκος δυόσμος αποθεώνει την γλύκα των κολοκυθιών σε κάθε τους μαγείρεμα, ακόμη και ωμά σε σαλάτα, ενώ αμέσως μετά ο έρχεται ο μάραθος (την άνοιξη). Μέντα, ρίγανη, άνηθος, μαϊντανός και λουίζα επίσης τους ταιριάζουν.
Συνδυασμοί με άλλα υλικά.
Τα κολοκυθάκια δένουν με όλα τα κρέατα, τα πουλερικά όπως επίσης και με άλλα καλοκαιρινά λαχανικά. Με τα βλίτα, τα αμπελοφάσουλα, τον μουσακά, τις πατάτες, όλα τα λαδερά… και είναι αχώριστοι σύντροφοι σε σαλάτες.
Κολοκυθοανθοί.
Μπαίνουν σε αναρίθμητα καλοκαιρινά πιάτα: σε τουρλού, στα γεμιστά, στα τσιγαριστά χόρτα και σε υπέροχες χορτόπιτες με βλίτα και άλλα εποχικά υλικά. Μόνοι τους οι ανθοί γίνονται γεμιστοί, κυρίως με ρύζι, στο φούρνο, στην κατσαρόλα ή ακόμη και πανέ, στο τηγάνι. Είναι ένα αγαπημένο καλοκαιρινό πιάτο που συναντάμε σε πολλά μέρη της Ελλάδας με λιγοστές παραλλαγές, από τα νησιά και τα παραθαλάσσια μέρη μέχρι τα ορεινά χωριά.
Τι προσέχουμε όταν διαλέγουμε κολοκυθοανθούς.
Για την επιλογή και την αγορά των κολοκυθανθών, έχουμε την εξής συμβουλή: Αν έχουμε έμπιστο και καλό μανάβη ή παραγωγό στη λαϊκή, ζητάμε να μας φέρνει (και προτιμάμε) τους αρσενικούς κολοκυθανθούς, δηλαδή αυτούς που καταλήγουν σε μίσχο και όχι στο ίδιο το κολοκυθάκι, όπως συνήθως τους βρίσκουμε. Οι αρσενικοί ανθοί είναι ανοιχτοί στην κορυφή, σαν χωνιά, και πολύ τρυφεροί και εύκαμπτοι, ιδανικοί για γέμισμα, σε αντίθεση με τους θηλυκούς που σπάνε εύκολα. Οι αρσενικοί ανθοί πωλούνται συνήθως στις λαϊκές αγορές σε ματσάκια, σαν ανθοδέσμες. Επειδή όμως τις περισσότερες φορές βρίσκουμε θηλυκούς, επιλέγουμε σχετικά μικρούς που είναι πιο τρυφεροί και, με ένα μαχαιράκι, αφαιρούμε από την βάση στο εσωτερικό κάθε ανθού τη χοντρή πορτοκαλόχρωμη βάση, προσεκτικά, για να μη σκιστεί ο ανθός. (Δείτε την συνταγή)
Η «αγία τριάδα» της μεσογειακής διατροφής, όπως την αποκαλεί ο Επίκουρος, είναι το λάδι, το κρασί και το ψωμί, καταναλώνονταν σχεδόν από πάντα στην Ελλάδα. Από τότε μέχρι σήμερα πολλές εθνότητες έχουν περάσει από τον ελλαδικό χώρο, αφήνοντας πίσω τους τις παραδόσεις τους και διευρύνοντας το τοπίο της ελληνικής κουζίνας, μπολιάζοντάς την με νέα υλικά και τεχνικές, χωρίς ποτέ όμως να παραγκωνιστούν τα τρία βασικά υλικά της ύπαρξής της.
Δοκιμάστε επίσης: Καλοκαιρινό Ντοματόρυζο με άρωμα βασιλικού ή Οι θρυλικοί ντοματοκεφτέδες Σαντορίνης ή Στραπατσάδα, Καγιανάς, Σφουγγάτο
Σφαιρικά κολοκυθάκια για τα γεμιστά μας
Γεμιστά με τον μοναδικό τόνο Αλοννήσου ή με κινόα, ωμά ή βραστά, σε μορφή κεφτέ ή «με την ρίγανη», το κολοκύθι αποτελεί σημαντική τροφή στο τραπέζι μας, αλλά και σημαντικό όπλο για την υγεία και την γευστική απόλαυση μας. Στην συγκεκριμένη συνταγή αυτό που παίζει τον κυρίαρχο ρόλο είναι η ΠΟΙΟΤΗΤΑ των υλικών. Πολύ καλύτερα δε, να τα κόψεις μόνος σου από τον μπαξέ.
Κολοκυθοανθοί Γεμιστοί με ρύζι ψητοί ή τηγανιτοί
Κολοκυθοανθοί αρσενικοί ή θηλυκοί; Όταν είναι στην εποχή τους, τους βρίσκετε σε λαϊκές, μανάβικα κλπ. Οι κολοκυθοανθοί είναι τα άνθη των κολοκυθιών. Διαλέξτε όσο μεγαλύτερο άνθος μπορείτε, καλύτερα αρσενικό. Το μυστικό της συνταγής: Μην βάλετε τους κολοκυθοανθούς στο ψυγείο, θα μικρύνουν και θα μαραθούν. Για να παραμείνουν φρέσκοι μέχρι να τους μαγειρέψετε, βάλτε τους μέσα σε ένα μπολ με νερό και παγάκια με το άνθος τους προς τα έξω, σαν ανθοδέσμη.
Kολοκυθοανθοί γεμιστοί με τυρί στο τηγάνι με κουρκούτι.
Οι κολοκυθοανθοί, είναι απ’ τις σπάνιες περιπτώσεις στην κουζίνα, όπου το λουλούδι αποδεικνύεται κατά πολύ νοστιμότερο του καρπού. Και με δεδομένο ότι το κολοκύθι αποτελεί βάση για πολύ νόστιμα μεσογειακά πιάτα, δεν αποτελεί έκπληξη ότι ο κολοκυθοανθός ανάγεται σε ανώτερου επιπέδου μεζέ για κάθε μερακλή καλοφαγά.
Γεμιστά του Καλοκαιριού + κολοκυθάκια
Ντομάτες Κολοκύθια, Πιπεριές, γεμιστά με αρωματικά, κινόα και ρύζι. Αν υπάρχει ένα πιάτο που, είναι και το περηφανεύεται, Ελληνικό Καλοκαίρι, είναι τα κάθε είδους λαχανικά γεμιστά. Οι ντομάτες, ως κατ’ εξοχήν καλοκαιρινή άφιξη, συν τις πιπεριές, κολοκυθάκια και μελιτζάνες, δικαιολογούν την αύρα θερινού φαγητού που συνοδεύει τα γεμιστά, γι΄ αυτό, άλλωστε, δεν διευκρινίζουμε για ποια λαχανικά εννοούμε όταν λέμε «γεμιστά», ενώ κλασσικά το ρύζι, το ελαιόλαδο, ο δυόσμος, το κρεμμύδι και ο μαϊντανός είναι τα τελείως απαραίτητα συστατικά τους, με την φέτα ή το τζατζίκι να τα συνοδεύει απαραίτητα. Η γέμιση πρέπει να πρασινίζει και να είναι αρωματική.
Εύκολη και τραγανή κολοκυθόπιτα με δροσερό γιαούρτι.
Στην συγκεκριμένη συνταγή αυτό που παίζει τον κυρίαρχο ρόλο είναι η ΠΟΙΟΤΗΤΑ των υλικών. Προτίμησε τα πιο νεαρά κολοκύθια, αυτά που μοιάζουν σαν να έχουν μόλις κοπεί από το περιβόλι. Να είναι γυαλιστερά, όχι πολύ μεγάλα, αλλά βαριά σε σχέση με το μέγεθός τους. Ο λόγος για τον οποίο δεν προτιμούμε τα μεγάλα, είναι επειδή κατά πάσα πιθανότητα έχουν μαζέψει αρκετό νερό και μπορεί να είναι πιο άνοστα σε σχέση με τα μικρότερα. Επίσης, αν έχουν ακόμα επάνω τούς κολοκυθοανθούς τους, τότε ακόμα καλύτερα! Πολύ καλύτερα δε, να τα κόψεις μόνος σου από τον μπαξέ.
Ένα καλοκαιρινό και θρεπτικό φαγητό. Εύκολο γρήγορο και πάνω από όλα υγιεινό!
Τα βασικά υλικά που προσφέρουν γεύση και ιδιαιτερότητα σε αυτό το πιάτο είναι τα φρέσκα κολοκυθάκια κομμένα από τον μπαξέ μόλις πριν μιά ώρα το αρωματικό ξύδι αρώνιας Biogalaxy φυσικής ζύμωσης. Η αρώνια είναι είδος μούρο με πολλές αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Περιέχει πολλές βιταμίνες, πολυφαινόλες, βοηθά στην αντιμετώπιση πολλών παθήσεων, αλλά και δίνει υπέροχη γεύση, άρωμα και χρώμα στα φαγητά μας.
Αυτή η κολοκυθόσουπα είναι λεία και γευστική και η προσθήκη τζίντζερ και κανέλας προσδίδει μια γλυκιά και πικάντικη γεύση. Σερβίρουμε με 1 κουταλιά κατσικίσιο στραγγιστό γιαούρτι, ή κρέμα γάλακτος καρύδας, καβουρδισμένους σπόρους κολοκύθας και φρυγανισμένο ζωντανό ψωμί. Βάζουμε γιαούρτι στο κέντρο κάθε μπολ, πασπαλίζουμε με παρμεζάνα και λίγο καγιέν (προαιρετικά).
Φασολάκια με κολοκυθάκια με ντομάτα, που καίνε
Τι χρειάζεται για μια Διά-Τροφή Δύναμης; Πολύ απλά υλικά, Όλα Βιολογικά, λέγοντας βιολογικά εννοούμε αυτά που υπήρχαν στα χωριά μέχρι το 1960 περίπου, κατά προτίμηση ζωντανά κι ελάχιστα μαγειρεμένα. Το πιάτο με τα ‘Φασολάκια που καίνε περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω.
Φρέσκα Φασολάκια με κολοκυθάκια που καίνε με cayenne pepper, και φρέσκια ντομάτα, μια Δυναμική συνταγή καθημερινής χρήσης. Βασικά χαρακτηριστικά των συνταγών δύναμης, είναι η φυσικότητα των υλικών, η ευκολία στο μαγείρεμα και η Δύναμη που δίνουν στον οργανισμό. Είναι για όλους, αλλά ειδικά για όποιους ξέρουν πως άλλο τρέφομαι και άλλο ΔΙΑ-Τρέφομαι. Κάποιος τρέφεται και όταν τρώει ένα σουβλάκι, τσιπς, μπριζόλες, τηγανιτά, αλλά ΔΕΝ Δια-Τρέφεται !!! Έχω πει επανειλημμένως, πως οι σημερινοί άνθρωποι αυτοκτονούν με το φαγητό. Αναζήτησε και διάβασε τι έλεγε ο πατέρας της ιατρικής και δάσκαλος του Ιπποκράτη ο Αλκμαίων ο Κροτωνιάτης.
Φασολάκια και κολοκυθάκια με κουρκουμά, λεμονάτα.
Η ίδια ακριβώς συνταγή με την προηγούμενη γίνεται λεμονάτη, αφαιρώντας τις ντομάτες και προσθέτοντας μπόλικο χυμό και τρίμμα ακέρωτου λεμονιού.
Θα χρειαστείτε λίγα απλά υλικά για να φτιάξετε τα φασολάκια λαδερά, λεμονάτα, με βασικό συστατικό φυσικά τα πράσινα φασολάκια και σε λιγότερο από μία ώρα θα είναι έτοιμα να τα απολαύσετε. Ιδανικό φαγητό για όταν έχετε πολλές δουλειές και θέλετε να ετοιμάσετε κάτι υγιεινό και νόστιμο σε λιγότερο από μία ώρα. Τα φασολάκια λαδερά με κολοκυθάκια και πατατούλες, λεμονάτα, είναι επίσης μια καλή επιλογή φαγητού για παιδιά και μωρά, αφού περιέχει πολλά λαχανικά και είναι εύκολο να κρατήσουν τα φασολάκια με τα χεράκια τους.
Σπαγγέτι με κολοκύθια, ντοματίνια και κρέμα λεμονιού.
Μια φανταστική διαφορετική μακαρονάδα, με το σπινθηροβόλο άρωμα του λεμονιού και μια πλούσια κρέμα που αγκαλιάζει τέλεια τα ζυμαρικά! Αξίζει να την δοκιμάσετε!
Υλικά:
1/2 κρεμμύδι, κομμένο σε κάθετες φέτες
1 κολοκύθι, κομμένο σε στικ μετρίου πάχους
1-2 ματσάκια ντοματίνια
1 κ.γ. θυμάρι, ψιλοκομμένο
60 ml κρασί λευκό
250 γρ. σπαγγέτι
βασιλικός κομμένος και ολόκληρος για γαρνίρισμα
230 ml κρέμα γάλακτος καρύδας
Ξύσμα από 1 ακέρωτο λεμόνι
100 γρ. τυρί κρέμα
Αλάτι – Πιπέρι
κουρκουμάς
Ελαιόλαδο
Παρμεζάνα Αμφιλοχίας
Εκτέλεση:
Κόβουμε στην μέση τα ντοματίνια, τ’ αλατίζουμε, τα βρέχουμε με ελαιόλαδο, σταγόνες ξύδι, φρέσκα φύλα βασιλικού (ή και μπούκοβο) και τ’ αφήνουμε στην άκρη.
Ζεσταίνουμε ένα τηγάνι σε μέτρια φωτιά, προσθέτουμε λίγο ελαιόλαδο και σοτάρουμε το κρεμμύδι και τα κολοκυθάκια για 3-4 λεπτά, μέχρι να μαλακώσουν. Προσθέτουμε το θυμάρι, αλάτι και πιπέρι, σβήνουμε με το κρασί και αφήνουμε για 1 λεπτό, να εξατμιστεί το αλκοόλ. Τοποθετούμε μια κατσαρόλα γεμάτη νερό σε δυνατή φωτιά. Μόλις βράσει καλά, αλατίζουμε και προσθέτουμε τα σπαγγέτι ρίχνουμε και τον κουρκουμά, βράζοντάς τα 2 λεπτά λιγότερο από τον χρόνο που αναγράφεται στην συσκευασία, ώστε να βγουν al dente.
Προσθέτουμε στο τηγάνι την κρέμα γάλακτος καρύδας και μαγειρεύουμε για 2-3 λεπτά, μέχρι να πάρει μια βράση και να πήξει ελαφρώς η σάλτσα. Προσθέτουμε το ξύσμα λεμονιού, τα ζυμαρικά κι ανακατεύουμε καλά. Αφαιρούμε το τηγάνι από την φωτιά, προσθέτουμε το τυρί κρέμα, διορθώνουμε το αλάτι-πιπέρι κι ανακατεύουμε καλά.
Σερβίρουμε αμέσως, ζεστά, με τα φρέσκα ντοματίνια, πασπαλίζοντας φρέσκο βασιλικό και λίγη παρμεζάνα.
Η ίδια συνταγή χωρίς ντοματίνια με λαζάνια, καγιέν ή μπούκοβο.
Κολοκυθάκια τηγανητά σε ροδέλες και στικς
Μακράν ο καλύτερος μεζές του καλοκαιριού. Τρώγεται κυρίως με τα χέρια, τόσο από μεγάλους όσο και από μικρούς (που δεν πιστεύουν ότι αυτά τα τραγανά στικ είναι… κολοκυθάκια). Είναι εύκολος και γρήγορος. Τον απολαμβάνουμε μόνο του ή ως συνοδευτικό σε κεφτεδάκια, τηγανητά ψαράκια, κρεατικά και πουλερικά. Ταιριάζει δηλαδή με όλα και τρώγεται όλες τις ώρες. Από το πρωί με αυγά μέχρι το βράδυ με συνοδεία κρασιού, μπίρας ή αποστάγματος. Επιλέγουμε τον τρόπο παναρίσματος που μας αρέσει και τηγανίζουμε σε καλό, ελαφρύ ελαιόλαδο. Δεν ξεχνάμε, αφού τα τηγανίσουμε, να τα αφήσουμε σε απορροφητικό χαρτί να στραγγίξουν τα περιττά λάδια. Έτσι θα παραμείνουν τραγανά και δεν θα πανιάσουν.
Ο παραδοσιακός ελληνικός τρόπος για να φτιάξετε αυτά τα τσιπς είναι απλός: περνάτε τις φέτες κολοκυθιού από το μείγμα σιμιγδάλι, αλεύρι για όλες τις χρήσεις και αλάτι και στην συνέχεια τις βουτάτε γρήγορα σε νερό. Αυτό δημιουργεί ένα πολύ ελαφρύ μείγμα χωρίς διαχωρισμό. Η εμβάπτιση των κολοκυθιών στο νερό βοηθάει την επικάλυψη να κολλήσει στο τσιπ και μόλις τηγανιστούν μένει ένα τραγανό και νόστιμο τσιπς. Δεν υπάρχει διαχωρισμός των κολοκυθιών και της επικάλυψης! Το ίδιο γίνεται και με τις μελιτζάνες, πιπεριές και άλλα λαχανικά.
Υλικά:
κολοκυθάκια σε στικς και ροδέλες
1 φλιτζάνι (150 γρ.) αλεύρι για όλες τις χρήσεις
1 φλιτζάνι (150 γρ.) σιμιγδάλι ψιλοαλεσμένο
Αλάτι κατά βούληση
Αποξηραμένη ρίγανη κατά βούληση
Φυτικό λάδι για το τηγάνισμα
Μπολ με κρύο νερό
Κουρκουμάς, σκόρδο σε σκόνη, καγιέν και βότανα
Εκτέλεση:
Κόψτε τα κολοκυθάκια σε φέτες 3 χιλιοστών ή σε μπαστουνάκια. Πασπαλίστε με λίγο αλάτι. Την ίδια ποσότητα που θα πασπαλίζατε και στα τηγανητά αυγά. Αφήστε τα στην άκρη, ενώ φτιάχνετε την επικάλυψη από αλεύρι. Επίσης, ρίχνετε το λάδι σε ένα βαθύ τηγάνι και το ζεσταίνετε στους 375 °F.
Σε ένα ρηχό ταψί ανακατέψτε το σιμιγδάλι, το αλεύρι για όλες τις χρήσεις και ένα κουταλάκι του γλυκού αλάτι. Ανακατέψτε μαζί για να ενωθούν τα υλικά. Μπορείτε να ανακατέψετε καγιέν σε σκόνη, κουρκουμά, σκόρδο σε σκόνη.
Τα κολοκυθάκια θα έχουν απελευθερώσει λίγη υγρασία και αυτό θα βοηθήσει το μείγμα αλευριού να κολλήσει πάνω τους, οπότε, μην τα σκουπίζετε. Ανακατέψτε τα κολοκυθάκια στο μείγμα αλευριού. Βουτήξτε γρήγορα κάθε φέτα κολοκυθιού στο νερό και τινάξτε την περίσσεια και, στην συνέχεια, ρίξτε την προσεκτικά στο λάδι. Μην στριμώχνετε τα κολοκυθάκια στο τηγάνι γιατί η θερμοκρασία του λαδιού θα πέσει και τα τσιπς θα γίνουν μούσκεμα. Τηγανίστε τα μέχρι να πάρουν χρώμα γύρω γύρω.
Χρησιμοποιώντας μια τρυπητή κουτάλα ή μια αράχνη τηγανίσματος, ανασηκώστε τα κολοκυθάκια και αφήστε το περιττό λάδι να στραγγίξει πίσω στο τηγάνι. Τοποθετήστε τα τσιπς σε ένα δίσκο που έχει στρωθεί με χαρτί κουζίνας και αλατοπιπερώστε με αλάτι, ρίγανη ή τα καρυκεύματα της επιλογής σας. Σερβίρετε αμέσως ζεστά, με τις αγαπημένες σας σάλτσες/ντιπ. Απολαύστε τα με ένα δροσερό τζατζίκι ή μια πικάντικη σκορδαλιά.
Τραγανά στικς κολοκυθιού στον φούρνο (και μελιτζάνας)
Υλικά:
ελαιόλαδο, για το λάδωμα του ταψιού
50 γρ. πάνκο
80 γρ. γραβιέρα, τριμμένη
1 κ.γ. θυμάρι
1 κ.γ. ρίγανη
1 κ.γ. δεντρολίβανο ή δυόσμο ξερό
1 κ.γ. αλάτι -πιπέρι
2 αυγά, μεγάλα, ελαφρώς χτυπημένα
60 γρ. αλεύρι γ.ο.χ.
4 κολοκυθάκια, μέτρια, κομμένα κατά μήκος στα 4 ή στα 6
2 κ.σ. μαϊντανό, ψιλοκομμένο, για το σερβίρισμα
Εκτέλεση:
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 220°C στον αέρα. Λαδώνουμε ελαφρώς ένα ταψί στρωμένο με λαδόκολλα. Σε ένα μεγάλο μπολ βάζουμε το πάνκο, την γραβιέρα, το θυμάρι, την ρίγανη, το δεντρολίβανο, το αλάτι, το πιπέρι και τα ανακατεύουμε καλά. Σε ένα άλλο μεγάλο μπολ ρίχνουμε τα αβγά και σε ένα τρίτο μπολ το αλεύρι.
Βουτάμε τα κολοκυθάκια πρώτα στο μπολ με το αλεύρι, μετά στο μπολ με τα αυγά, και τέλος από το μείγμα με το πάνκο. Τοποθετούμε τα κολοκυθάκια στο ταψί σε μία στρώση, αφήνοντας λίγη απόσταση μεταξύ τους, και τα ψήνουμε για 15 λεπτά ή μέχρι να πάρουν χρώμα σε ψηλή σχάρα στον αέρα. Αφαιρούμε από τον φούρνο, πασπαλίζουμε με ψιλοκομμένο μαϊντανό και σερβίρουμε με γιαούρτι ή σκορδαλιά. Με τον ίδιο τρόπο φτιάχνουμε και τις μελιτζάνες.
Κολοκυθοκεφτέδες κλασικοί με φέτα, τηγανητοί αλλά και στον φούρνο
Ελληνικό καλοκαίρι χωρίς τροφαντούς κολοκυθοκεφτέδες δεν γίνεται! Bonus: γίνονται και στο τηγάνι και στον φούρνο.
Υλικά:
1 κιλό κολοκύθια
2 αυγά, ελαφρώς χτυπημένα
250 γρ. μαλακή φέτα, θρυμματισμένη
τα φύλλα από 1/2 ματσάκι άνηθο, και δυόσμο ψιλοκομμένα
τα φύλλα από 1/4 ματσάκι μαϊντανού, ψιλοκομμένα
αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
100 γρ. αλεύρι + επιπλέον για το πανάρισμα
50 γρ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
ελαιόλαδο για το τηγάνισμα
Εκτέλεση:
Τρίβουμε τα κολοκύθια στο χοντρό μέρος του τρίφτη και τα στύβουμε με τα χέρια μας, για να βγάλουν τα υγρά τους. Αλατίζουμε και τα βάζουμε σε ένα σουρωτό όπου τα αφήνουμε για 10 λεπτά. Στην συνέχεια, τα στύβουμε ξανά ώστε να στεγνώσουν όσο περισσότερο γίνεται. Βάζουμε σε ένα μπολ τα τριμμένα κολοκύθια. Προσθέτουμε τα αυγά, την φέτα, τα 100 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις, τα 50 γρ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του, τα μυρωδικά, πιπέρι και λίγο αλάτι και ανακατεύουμε με μια κουτάλα απαλά (για να μη βγάλουν τα κολοκυθάκια κι άλλα υγρά). Πρέπει το μείγμα να πλάθεται. Αν χρειαστεί, προσθέτουμε αλεύρι.
Πλάθουμε κεφτέδες στο μέγεθος μικρού καρυδιού, τους πατικώνουμε λίγο, τους αλευρώνουμε και τους τινάζουμε να φύγει το περιττό αλεύρι. Βάζουμε σε ένα μεγάλο τηγάνι με βαρύ πάτο 2 δάχτυλα ελαιόλαδο (περίπου 3 εκ.) και το βάζουμε να ζεσταθεί σε μέτρια προς δυνατή φωτιά. Όταν το λάδι κάψει, τηγανίζουμε τους κεφτέδες μέχρι να ροδίσουν ομοιόμορφα, για περίπου 2 – 3 λεπτά από κάθε πλευρά. Τους βγάζουμε από το τηγάνι με μια τρυπητή κουτάλα και τους αφήνουμε να στραγγίξουν πάνω σε χαρτί κουζίνας.
Μπορούμε να τους κάνουμε και ψητούς. Τους περνάμε όχι από αλεύρι αλλά από φρυγανιά. Τους βάζουμε σε ταψί στρωμένο με λαδόκολλα και τους ψήνουμε στον αέρα σε ψιλή σχάρα στους 180° C, μέχρι να χρυσίσουν. Συνοδεύουμε τους κολοκυθοκεφτέδες με τζατζίκι ή σκορδαλιά και φρυγανισμένο ψωμί. Οι κολοκυθοκεφτέδες, σήμα κατατεθέν του ελληνικού καλοκαιριού, αναζητούν ζωηρά λευκά παγωμένα κρασιά για παρτενέρ. Αναζητήστε το δικό σας ανάμεσα σε Ρετσίνα, Μαντινεία, Ρομπόλα, Ντεμπίνα.
Σκέφτεστε τίποτα καλύτερο δίπλα σε ένα καραφάκι ούζο ή μια παγωμένη μπίρα από αυτούς τους μυρωδάτους κολοκυθοκεφτέδες με φέτα; Οι νοικοκυρές γυναίκες στην οικογένεια ήταν μστόρισες σε κάθε είδους κεφτέδες, αλλά πιστεύω ότι οι παππούδες μου ήταν πιο μερακλήδες. Έτσι μεγάλωσα και εγώ. Οι κολοκυθοκεφτέδες ήταν καθημερινό φαγητό, αλλά φτιαχνόταν και στα γρήγορα ως μεζές που θα συνοδεύει κρασί ή τσίπουρο. Στο μυαλό μου είναι συνδεδεμένο με το καλοκαίρι, τότε είχαμε κολοκυθάκια αποκλειστικά το καλοκαίρι στο μποστάνι που τα μάζευα σε καλαθάκια και τα πήγαινα στον παππού για τα περαιτέρω, όχι όπως τώρα που βρίσκουμε όλο τον χρόνο άνοστα θερμοκηπίου.
Κολοκυθάκια γεμιστά με αυγολέμονο
Τα κλασικά γεμιστά κολοκυθάκια με πυκνό αυγολέμονο είναι αγαπημένη συνταγή για το κυριακάτικο καλοκαιρινό τραπέζι.
Υλικά:
12 μέτρια κολοκυθάκια (ή 6 κολοκύθια στρογγυλά)
700 γρ. κιμάς μοσχαρίσιος με χοιρινό, μισό- μισό -αν δεν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε χοιρινό κιμά, βάζουμε μόνο μοσχαρίσιο.
200 γρ. ρύζι Καρολίνα
1 μεγάλο ξερό κρεμμύδι, κοκκινόφλουδο, τριμμένο στον τρίφτη
τα φύλλα από 1 ματσάκι δυόσμο (ή μάραθο ή άνηθο), ψιλοκομμένα
250 ml ελαιόλαδο
αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
κουρκουμά σε σκόνη 1 κουταλάκι
1 μέτριο καρότο, κατά προτίμηση βιολογικό, τριμμένο στην χοντρή πλευρά του τρίφτη
1 μέτρια, ώριμη ντομάτα, ξεφλουδισμένη και ψιλοκομμένη
Για το αυγολέμονο
2 αυγά βιολογικά, χωριστά οι κρόκοι από τα ασπράδια
χυμός από 4 λεμόνια (ή λιγότερη ή περισσότερη ποσότητα, αν θέλουμε)
Εκτέλεση:
Με ένα μαχαίρι κόβουμε την μία άκρη από κάθε κολοκυθάκι και τις κρατάμε κατά μέρος. Με ένα μικρό κουταλάκι ή το ειδικό εργαλείο, αφαιρούμε προσεχτικά την σάρκα από το εσωτερικό κάθε κολοκυθιού και την αφήνουμε κατά μέρος. Αλατίζουμε τα κολοκυθάκια στο εσωτερικό τους. Σε ένα μπολ βάζουμε τον κιμά. Κόβουμε την σάρκα κολοκυθιών που αφαιρέσαμε και την ρίχνουμε στον κιμά, με το ρύζι, το κρεμμύδι, το μυρωδικό, το καρότο, την ντομάτα, κουρκουμά, αλάτι και πιπέρι. Ρίχνουμε στο μείγμα 50 ml από το ελαιόλαδο και ανακατεύουμε.
Με ένα κουταλάκι γεμίζουμε τα κολοκυθάκια με το μείγμα και τα κλείνουμε, όσο καλύτερα μπορούμε, με τις κομμένες άκρες τους. Τα στρώνουμε στην σειρά, σε μία ή δύο στρώσεις, σε μια φαρδιά και ρηχή κατσαρόλα/νταβά, προσθέτουμε νερό ώστε να τα καλύψει τελείως και ρίχνουμε αλάτι, πιπέρι, καγιέν και όσο ελαιόλαδο έχει περισσέψει. Μαγειρεύουμε σε μέτρια προς χαμηλή φωτιά, με σκεπασμένη κατσαρόλα, για 35 – 45 λεπτά ή μέχρι να μαλακώσει καλά το ρύζι και να γίνει ο κιμάς. Αποσύρουμε την κατσαρόλα από την φωτιά.
Αυγολέμονο
Λίγο πριν αποσύρουμε το φαγητό από την φωτιά, χτυπάμε σε ένα μπολ τα ασπράδια, μέχρι να φτιάξουμε σφικτή μαρέγκα. Χωρίς να σταματήσουμε το χτύπημα, προσθέτουμε τους κρόκους και το χυμό λεμονιού, με αργή ροή, ανακατεύοντας. Με μια κουτάλα της σούπας παίρνουμε υγρό από την κατσαρόλα και το ρίχνουμε αργά στο αυγολέμονο, χτυπώντας ασταμάτητα. Θα χρειαστούμε περίπου 2 γεμάτες δόσεις υγρού με την κουτάλα, μέχρι το αυγολέμονο να ζεσταθεί καλά. Το αδειάζουμε στην κατσαρόλα, εκτός φωτιάς, και την ανακινούμε καλά για να απλωθεί παντού, χωρίς να ανακατέψουμε και χωρίς να σκεπάσουμε την κατσαρόλα, γιατί το αυγολέμονο θα κόψει. Αφήνουμε την κατσαρόλα ξανά στο μάτι της κουζίνας για 1 – 2 λεπτά, ανακινώντας την, μερικές φορές, και αποσύρουμε. Σερβίρουμε τα κολοκυθάκια γεμιστά μαζί με το αυγολέμονο.
Μπορείτε να αφαιρέσετε τον κιμά και να προσθέσετε περισσότερα αρωματικά, όπως πράσο, κολοκυθάκι τριμμένο, το πράσινο από τα κρεμμυδάκια, μαραθόρυζα, και λίγο ούζο στο μίγμα. Εμένα αυτή η εκδοχή μου αρέσει γιατί ήταν η αγαπημένη του παππού και φώναζε η γιαγιά να μην βάζει ούζο γιατί τρώνε τα παιδιά!!!
Ριζότο λεμονάτο με τρυφερά κολοκύθια
Υλικά:
2-3 μικρά τρυφερά κολοκυθάκια
3 φρέσκα κρεμμυδάκια (το λευκό μέρος)
900 ml ζωμό λαχανικών ή κότας
1/2 φλιτζ. ε.π. ελαιόλαδο
5 φλιτζ. ρύζι αρμπόριο
1 χούφτα ελιές χωρίς κουκούτσια
3 φλιτζ. λευκό ξηρό κρασί
3 σκελίδες σκόρδο, λιωμένες
3 κουτ. σούπας άνηθο, ψιλοκομμένο
3 κουτ. σούπας φύλλα φρέσκο δυόσμο
4 κουτ. σούπας παρμεζάνα Αμφιλοχίας, τριμμένη
χυμό από 1-2 λεμόνια
κουρκουμά
αλάτι, πράσινο πιπέρι
Εκτέλεση:
Κόβουμε τα κολοκυθάκια σε λεπτές φέτες και ψιλοκόβουμε τα φρέσκα κρεμμυδάκια. Βάζουμε τον ζωμό σε ένα κατσαρολάκι και τον διατηρούμε καυτό. Σε ένα βαθύ τηγάνι ζεσταίνουμε 4 κουτ. σούπας από το ελαιόλαδο σε μέτρια φωτιά και σοτάρουμε για 2’τα κολοκυθάκια και τα κρεμμυδάκια. Προσθέτουμε το ρύζι και ανακατεύουμε σε χαμηλή φωτιά πια, για 2-3΄, να λαδωθεί παντού και να γυαλίσει. Σβήνουμε με το φλιτζάνι κρασί και αφήνουμε να εξατμιστεί το αλκοόλ. Κατόπιν, προσθέτουμε 1 κουτάλα της σούπας ζωμό και ανακατεύουμε ανά διαστήματα για να μην κολλήσει το ρύζι, αφήνοντας κάθε φορά να εξατμιστεί το υγρό προτού προσθέσουμε την επόμενη κουτάλα ζωμού. Όταν το ρύζι έχει μαλακώσει αρκετά (να κρατάει ακόμα λίγο στο δόντι) και έχει χυλώσει, προσθέτουμε τις ελιές, τον κουρκουμα, το σκόρδο, τον άνηθο και τον δυόσμο. Αποσύρουμε το σκεύος από την φωτιά και προσθέτουμε 2 κουτ. σούπας ελαιόλαδο, την παρμεζάνα, τον χυμό λεμονιού, φρεσκοτριμμένο πιπέρι, ανακατεύουμε και σερβίρουμε αμέσως.
Η κομψότητα του κολοκυθιού.
Τα κολοκυθάκια, είναι από τα πιο δημοφιλή λαχανικά του καλοκαιριού γιατί είναι οικονομικά, εύκολα στην προετοιμασία και το μαγείρεμα και δίνουν απεριόριστο αριθμό συνταγών. Λόγω της ήπιας γεύσης τους, μπορούν να είναι το κύριο συστατικό των πιάτων, ή να συνοδέψουν κρέατα, πουλερικά και ψάρια.
Κλασικό λαχανικό στις μεσογειακές κουζίνες, το κολοκύθι πήρε τα πάνω του με την τάση για πιο ελαφριά πιάτα. Δραπετεύοντας όμως απ’ τις παραδοσιακές χρήσεις του, βλέπω πως συχνά χρησιμοποιείται με μια επιπόλαια ελευθεριότητα, χωρίς τον δέοντα σεβασμό στην φύση του και στις γαστρονομικές δυνατότητές του.
Γιατί το κολοκύθι, έχει ένα λεπτεπίλεπτο γευστικό προφίλ, μια ιδιαίτερη προσωπικότητα χωρίς εξάρσεις μεν, αλλά με βάθος και κομψότητα. Παράλληλα θέλει προσοχή στην υφή κατά την μαγειρική, καθότι έχει τη τάση να γίνεται υδαρές και να αποδομείται. Έτσι το δειλό και εσωστρεφές κολοκύθι, επαφίεται στην σοφία και ωριμότητα του μάγειρα για να αναδειχθεί εφ’ω ετάχθη απ’ την ίδια την φύση.
Δώστε λοιπόν στο κολοκύθι ρόλο πρωταγωνιστικό στα πιάτα που το επιλέγετε και αφήστε το να αναδείξει τα δειλά, αλλά κομψά ανοιξιάτικα αρώματά του. Πλαισιώστε το από πράσινα φίνα φρέσκα αρωματικά όπως δυόσμο, άνηθο και μάραθο, πάντα με μέτρο. Συνδυάστε το με λευκά υλικά βάσης, όπως το ρύζι ή τα ζυμαρικά. Συνοδέψτε το με λευκές σάλτσες λεμονιού, αυγολέμονου, γιαουρτιού ή σκορδαλιά. Πυκνώστε την μάζα του και προσθέστε της ένταση, αφυγραίνοντάς το με αλάτι, πριν από τηγανίσματα με κουρκούτι ή με αλεύρι. Ταιριάξτε το με πράσο, κρεμμύδι και φίνα λευκά τυριά όπως μανούρι ή κατσικίσια, σε πίτες ή άλλες συνθέσεις. Μαγειρέψτε το με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και πρωτίστως αφήστε το σφριγηλό και ζωηρό, γιορτάζοντας την φρεσκάδα του.
Τιμήστε λοιπόν το σεμνό, κομψό κολοκύθι, δίνοντάς την σημασία που το ίδιο δεν διεκδικεί με κραυγές και θα ερωτευτείτε την λεπτότητά του, εφόσον καταφέρετε να αποδείξετε πόσο ώριμη μαγείρισσα είστε!
***
@Aliki Alisa /edwhellas.gr / 2009-2024
